De slag om het vrouwenhart

Aletta Jacobs wees al op de fysieke verschillen tussen man en vrouw. Nu, honderd jaar later, blijken zowel de vaststelling van de aandoening als de behandeling ervan nog altijd gebaseerd te zijn op onderzoek bij de man. Zowel diagnose als medicatie zijn vaak niet op het vrouwenlichaam afgestemd.

In 2016 kreeg Hella de Jonge te maken met hartproblemen. In de documentaire De slag om het vrouwenhart gaat De Jonge in op wat de gevolgen van deze eenzijdige benadering betekenen voor (het hart van) de vrouw. Het aangrijpende verhaal van Kitty Trepels van Mil vormt een rode draad in deze urgente documentaire.

De slag om het vrouwenhart | Trailer documentaire

Bezoek ook het congres Het Vrouwenhart.
Bekijk het programma van de eerst volgende editie >

Hartfalen bij vrouwen | Handige Factsheet

Tot nu toe werd aangenomen dat een hartinfarct vooral een mannenzaak was, maar dagelijks sterven 57 vrouwen aan hartfalen, dat zijn er vijf meer dan mannen. Vrouwen blijken totaal andere klachten te hebben. Door de klachten van de vrouw eerder serieus te nemen en anders te interpreteren kan dat sterftecijfer omlaag. Bekijk de factsheet met vrouwspecifieke symptomen van een hartinfarct.

Steeds vaker komt uit onderzoek naar voren dat de zorg voor vrouwen in de toekomst anders moet worden benaderd. De meeste medicijnen zijn op jonge blanke mannen getest omdat zij een stabiele onderzoeksgroep vormen. Vaak blijkt dat de dosis van de voorgeschreven medicijnen bij vrouwen soms tenminste gehalveerd had kunnen worden omdat de bijwerkingen de effectiviteit overtreffen.

Cardiologie is een mannenbolwerk

Al vanaf 1990 is in Amerika bekend dat er biologische verschillen in het mannen- en vrouwenlichaam bestaan die om een andere benadering van diagnose en therapie vragen. Dr. Harriette Verwey was in ons land de eerste cardiologe die de biologische verschillen van het vrouwenhart aan de orde stelde.

Professor Angela Maas, hoogleraar voor vrouwencardiologie aan het Radboud UMC, was initiatiefnemer van de ‘First Conference on Women’s Health’. Zij heeft een aantal jaar geleden de Stichting Hart voor Vrouwen opgericht. Deze stichting ondersteunt momenteel onderzoek naar de bijwerkingen van chemo bij patiënten met borstkanker op het hart. Professor Maas werd onlangs verkozen tot ‘VN Vrouwenvertegenwoordiger 2020’. Angela Maas: “We hebben altijd vanuit het mannenperspectief gehandeld.”

Dr. Janneke Wittekoek, cardioloog en directeur van de HeartLife Klinieken: “De behandelrichtlijnen die er nu zijn, zijn wat mij en het hele vrouwcardiologische veld betreft te mild voor vrouwen. Kijk je naar het cholesterolniveau of de bloeddruk van een patiënt, dan moeten er bij lagere waardes al alarmbellen gaan rinkelen bij vrouwen. Komt een vrouw van 50 nu bij ons met een bloeddruk van 160/90 en een cholesterolniveau van 8 (i.p.v. 5), dan wordt ze volgens de richtlijnen niet behandeld en gewoon naar huis gestuurd, terwijl deze eerste klachten al wijzen op irritatie van de bloedvaten en later problemen kunnen opleveren.” Wittekoek: “Van 600 vrouwen was bij 41% niet in eerste instantie de juiste diagnose gesteld.”

Foute beslissing van haar huisarts

In de documentaire van Hella de Jonge wordt Kitty Trepels van Mill gevolgd, een kankerpatiënte. Zij is werkzaam aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Toen in 2008 haar jongere zusje werd getroffen door borstkanker vroeg Kitty haar huisarts om een mammografie. Tot drie keer toe werd haar verzoek genegeerd. Twee jaar later bleek dat Kitty borstkanker in een vergevorderd stadium had. In 2016 was de kanker uitgezaaid naar de lever, botten en hersenen, een direct gevolg van de foute beslissing van haar huisarts in 2008. Dat betekent dat ze nu ongeneeslijk ziek is. Door de bijwerkingen van chemo is ze tevens hartpatiënt geworden. Zij wil zichzelf niet als patiënt zien en werkt inmiddels, ondanks haar wankele conditie, aan haar derde theaterprogramma over communicatie tussen patiënt en arts.

Documentaire

Deze documentaire kwam tot stand met medewerking van o.a.:

Cardiologe Harriette Verwey
Professor Angela Maas, Radboud UMC
Cardiologe Janneke Wittekoek
Dr. Yolande Appelman, interventie cardiologe VUMC
Professor Lex Peters, emeritus-gynaecoloog, oprichter van de female cancer foudation
Dr. Hester den Ruijter, UMC Utrecht

De documentaire De slag om het vrouwenhart wordt op 6 april door de VPRO uitgezonden op NPO 2.

Door het hele land vinden Meet Ups plaats. Hier word de film vertoond, waarna er een discussie wordt gevoerd met experts uit de documentaire, o.l.v. Hella’s man Freek de Jonge. Kijk voor de hier voor de agenda.