Wat is centraal slaapapneu syndroom?
Centraal slaapapneu syndroom (CSAS) is een variant van slaapapneu waarbij de ademhaling niet correct wordt aangestuurd door de hersenen. Dit resulteert in korte ademhalingspauzes tijdens de slaap. Anders dan obstructieve slaapapneu syndroom (OSAS), waarbij een fysieke blokkade van de luchtwegen optreedt, ontbreekt bij centraal slaapapneu syndroom het signaal van de hersenen om te ademen.
Bij centraal slaapapneu syndroom kunnen de ademhalingspauzes afgewisseld worden met diepe ademteugen, en snurken komt vaak minder voor dan bij andere vormen van slaapapneu. De aandoening kan leiden tot een verstoorde slaap en een reeks andere symptomen.
Symptomen van centraal slaapapneu syndroom
Nachtelijke klachten
De symptomen van centraal slaapapneu syndroom kunnen ’s nachts omvatten:
- Korte ademhalingspauzes
- Oppervlakkig slapen
- Frequent urineren
Dagelijkse klachten
Overdag kunnen de symptomen variëren van:
- Moeite met wakker worden
- Chronische vermoeidheid of slaperigheid
Algemene symptomen
Gemeenschappelijke symptomen bij zowel centraal slaapapneu syndroom als obstructieve slaapapneu syndroom zijn:
- Rusteloze benen
- Onrustige slaap met frequent wakker worden
- Vermoeidheid en slaperigheid overdag
- Ochtendhoofdpijn
- Stemmingswisselingen en prikkelbaarheid
- Problemen met concentratie en geheugen
- Hoge bloeddruk en hartkloppingen
- Verminderd libido of impotentie
- Droge mond en/of pijnlijke keel
- Regelmatig plassen tijdens de nacht
- Nachtelijk zweten en spierpijn
Oorzaken van centraal slaapapneu syndroom
Centraal slaapapneu syndroom wordt veroorzaakt door een defect in de aansturing van de ademhalingsspieren door het ademhalingscentrum in de hersenen. Dit kan resulteren in ademstops zonder obstructieve blokkades. Veelvoorkomende oorzaken zijn:
- Hartziekten, zoals hartfalen
- Herseninfarcten of beroertes
- Zenuw- en spierziekten
- Het gebruik van opiaten of andere verdovende middelen
Daarnaast kan centraal slaapapneu syndroom ook optreden bij gezonde personen, zoals ouderen of kinderen, vooral als de oorzaak neurologisch is.
Diagnose en behandeling van centraal slaapapneu syndroom
Diagnose
De diagnose centraal slaapapneu syndroom wordt meestal gesteld door een slaaponderzoek, ook wel polysomnografie (PSG) genoemd. Dit onderzoek kan thuis worden uitgevoerd en omvat het monitoren van ademhalingspauzes, zuurstofgehaltes en andere relevante gegevens. Na het onderzoek wordt de diagnose door een arts bevestigd en wordt een behandelplan opgesteld.
Behandeling
De behandeling van centraal slaapapneu syndroom varieert afhankelijk van de oorzaak en kan onder andere bestaan uit:
- CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): Een maskerbehandeling die continu lucht onder druk levert om de luchtwegen open te houden.
- Zuurstoftherapie: Aanvullende zuurstof kan helpen bij het verbeteren van de ademhaling.
- Medicatie: In sommige gevallen kan medicatie nodig zijn om de oorzaak van centraal slaapapneu syndroom aan te pakken.
- Adaptive Servo Ventilation (ASV): Een geavanceerde maskerbehandeling specifiek voor centraal slaapapneu syndroom.
- Verwijzing naar een centrum voor thuisbeademing: Indien er sprake is van een zenuw- of spierziekte.
Veelgestelde vragen
1. Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen centraal slaapapneu syndroom en obstructieve slaapapneu syndroom?
Centraal slaapapneu syndroom wordt veroorzaakt door een gebrek aan ademhalingssignalen vanuit de hersenen, terwijl obstructieve slaapapneu syndroom voortkomt uit een blokkade in de luchtwegen. Bij centraal slaapapneu syndroom is er geen fysieke blokkade, maar een probleem met de ademhalingscontrole door de hersenen.
2. Hoe wordt centraal slaapapneu gediagnosticeerd?
Centraal slaapapneu syndroom wordt gediagnosticeerd door middel van polysomnografie (PSG), een slaaponderzoek dat ademhalingspatronen, zuurstofniveaus en andere relevante gegevens meet tijdens de slaap.
3. Welke behandelingen zijn beschikbaar voor centraal slaapapneu?
Behandelopties voor centraal slaapapneu syndroom omvatten CPAP-therapie, zuurstoftherapie, medicatie, en Adaptive Servo Ventilation (ASV). Afhankelijk van de oorzaak kan ook een verwijzing naar een specialist voor thuisbeademing nodig zijn.
