Wat is het Sick Sinus Syndroom?
Het Sick Sinus Syndroom (SSS) is een aandoening waarbij de sinusknoop, die normaal gesproken het ritme van het hart regelt, verstoord raakt. Dit kan leiden tot een onregelmatige hartslag, die soms te traag, soms te snel, of een combinatie van beide is. De aandoening komt vaker voor bij oudere patiënten, maar kan in sommige gevallen ook door medicatie worden veroorzaakt. Bij een onbekende oorzaak spreken we van idiopathisch SSS.
Oorzaken van het Sick Sinus Syndroom
De sinusknoop kan worden beïnvloed door verschillende factoren:
- Leeftijd: Naarmate patiënten ouder worden, kan de sinusknoop degenereren en minder effectief werken.
- Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals bètablokkers of calciumantagonisten, kunnen de functie van de sinusknoop onderdrukken en bijdragen aan de symptomen van SSS.
- Onbekende oorzaken: In sommige gevallen is er geen duidelijke oorzaak te vinden.
Symptomen van het Sick Sinus Syndroom
De klachten kunnen variëren afhankelijk van de hartslag. Huisartsen moeten alert zijn op de volgende symptomen:
Symptomen bij een te snelle hartslag
- Hartkloppingen of hartbonzen
- Opvliegers
- Een snelle pols
- Gevoel van onrust
Symptomen bij een te langzame hartslag
- Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
- Neiging tot flauwvallen
- Pijn op de borst
- Algemene malaise
Let op: Patiënten kunnen zich ziek en zweterig voelen op momenten dat het hartritme abrupt verandert. Bij inspanning kan de hartslag onvoldoende versnellen, wat leidt tot extra klachten zoals vermoeidheid en kortademigheid.
Diagnose van het Sick Sinus Syndroom
Om een goede diagnose te stellen, is het van belang dat de huisarts een gedetailleerde anamnese afneemt en bij voorkeur tijdens de klachten een ECG maakt. De volgende onderzoeken kunnen aanvullend worden uitgevoerd:
- Holteronderzoek: Een langdurige hartfilmpje-opname om het ritme over 24 uur of langer te monitoren.
- Echografie: Dit kan helpen bij het opsporen van structurele afwijkingen van het hart.
- Inspanningstest: Geeft inzicht in hoe het hart reageert tijdens fysieke belasting.
- Elektrofysiologisch onderzoek: Dit kan worden overwogen wanneer de diagnose onduidelijk blijft.
- Hartkatheterisatie: Wordt ingezet als er een vermoeden bestaat van vernauwingen in de kransslagaders.
Behandeling van het Sick Sinus Syndroom
De behandeling hangt af van de ernst van de symptomen en de impact op het dagelijks leven van de patiënt. Vaak zal de huisarts in eerste instantie een afwachtend beleid hanteren als de klachten mild zijn.
Medicamenteuze behandeling
- Anti-aritmica: Deze middelen helpen om het aantal aanvallen en de duur daarvan te beperken.
- Digoxine: Dit medicijn verlaagt de hartslag en verbetert de pompkracht van het hart. De patiënt moet deze medicatie doorgaans langdurig blijven gebruiken.
- Stoppen met medicatie: Wanneer de klachten door bepaalde medicijnen worden veroorzaakt, kan het aanpassen of stoppen van deze medicatie verlichting bieden.
Pacemaker
Een pacemaker kan noodzakelijk zijn bij patiënten met ernstige klachten, zoals duizeligheid of (bijna) flauwvallen door een te trage hartslag. De pacemaker helpt om een regelmatig hartritme te handhaven en vermindert de kans op verdere ritmestoornissen. In sommige gevallen kan aanvullende medicatie nodig zijn om episodes van een te snelle hartslag te controleren.
Leefstijladviezen en nazorg
Naast de medische behandeling kan leefstijladvies nuttig zijn:
- Vermijd overmatig cafeïne- en alcoholgebruik, omdat deze stoffen het hartritme kunnen verstoren.
- Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om de algehele cardiovasculaire gezondheid te verbeteren, maar inspanning moet aangepast worden aan de individuele mogelijkheden van de patiënt.
- Monitoring en follow-up: Regelmatige controle bij de huisarts is belangrijk om de voortgang te evalueren en de behandeling indien nodig aan te passen.
Veelgestelde vragen
1. Wanneer moet ik een patiënt doorverwijzen naar de cardioloog?
Een doorverwijzing is aangewezen wanneer de symptomen ernstig zijn (zoals flauwvallen) of als de diagnose onduidelijk blijft na standaardonderzoeken. Ook als er sprake is van bijkomende aandoeningen zoals boezemfibrilleren of een AV-blok, kan specialistische zorg nodig zijn.
2. Kan medicatie alleen het Sick Sinus Syndroom verhelpen?
Medicatie kan helpen om de symptomen te verminderen, maar lost de onderliggende disfunctie van de sinusknoop niet op. Bij ernstige klachten is vaak een pacemaker nodig om de hartslag te stabiliseren.
3. Hoe onderscheid ik Sick Sinus Syndroom van andere ritmestoornissen?
Het verschil zit voornamelijk in de variabiliteit van de hartslag: bij SSS kunnen zowel te snelle als te langzame ritmes voorkomen. Een Holteronderzoek kan helpen om het wisselende ritmepatroon vast te stellen, wat kenmerkend is voor SSS.
