Wat is actigrafie?
Actigrafie is een onderzoeksmethode die wordt ingezet om een gedetailleerd beeld te krijgen van het waak-slaapritme van een patiënt. Dit wordt gedaan met behulp van een actigraaf, een klein apparaatje dat lijkt op een horloge en om de pols wordt gedragen. De actigraaf meet de bewegingen van de drager en registreert deze, samen met lichtinval, om zo een nauwkeurige registratie van de slaap- en waakperiodes te verkrijgen.
Hoe werkt actigrafie?
Een actigrafie-onderzoek duurt meestal één tot twee weken. Gedurende deze periode draagt de patiënt continu de actigraaf, ook ’s nachts. De ingebouwde sensor in het apparaat detecteert bewegingen en licht. Op basis van deze gegevens kan worden afgeleid wanneer iemand slaapt en wanneer hij of zij wakker is.
Naast het dragen van de actigraaf wordt vaak ook gevraagd om een slaapdagboek bij te houden. Hierin noteert de patiënt onder andere wanneer hij of zij naar bed gaat en opstaat. Dit slaapdagboek helpt bij het verifiëren van de gegevens die door de actigraaf worden geregistreerd en geeft extra context aan de resultaten.
Toepassing van actigrafie in de praktijk
Actigrafie wordt voornamelijk gebruikt bij patiënten met slaapproblemen. Door het waak-slaapritme te analyseren, kan de arts beter begrijpen of er sprake is van een onderliggend slaapgerelateerd probleem, zoals slapeloosheid of een circadiane ritmestoornis. Op basis van de verkregen gegevens kan de arts samen met de patiënt een geschikte behandelingsstrategie bepalen.
Het onderzoek kan ook als voorloper dienen voor een uitgebreider slaaponderzoek, zoals polysomnografie, vooral als de actigrafie afwijkende patronen laat zien die nader onderzoek vereisen.
Voordelen van actigrafie
Een van de belangrijkste voordelen van actigrafie is dat het een niet-invasieve methode is die in de thuissituatie kan worden uitgevoerd. Hierdoor kan de patiënt in zijn of haar eigen omgeving blijven, wat vaak leidt tot betrouwbaardere gegevens dan in een klinische setting. Bovendien biedt actigrafie inzicht in het dagelijks slaappatroon over een langere periode, waardoor variaties in het slaappatroon kunnen worden waargenomen die tijdens een eenmalig onderzoek onopgemerkt zouden blijven.
Veelgestelde vragen over actigrafie
1. Hoe betrouwbaar is actigrafie voor het diagnosticeren van slaapproblemen in vergelijking met andere slaaponderzoeken, zoals polysomnografie?
Actigrafie is een betrouwbaar hulpmiddel voor het monitoren van het waak-slaapritme over een langere periode in de thuissituatie. Het biedt waardevolle inzichten, vooral bij het screenen van patiënten met vermoedelijke circadiane ritmestoornissen en andere slaapstoornissen. Hoewel actigrafie minder gedetailleerde gegevens levert dan polysomnografie, is het een uitstekende keuze voor het vaststellen van algemene slaappatronen en het bepalen van de noodzaak voor verder onderzoek.
2. In welke situaties is actigrafie de meest geschikte keuze voor mijn patiënt?
Actigrafie is vooral nuttig bij patiënten met onduidelijke slaappatronen of bij wie er een vermoeden bestaat van een circadiane ritmestoornis. Het is ook geschikt voor patiënten die een niet-invasieve en eenvoudige meetmethode nodig hebben die gedurende meerdere dagen tot weken kan worden uitgevoerd. Dit maakt actigrafie bijzonder effectief in gevallen waar langdurige monitoring gewenst is, zoals bij mensen met chronische slapeloosheid of bij kinderen met gedragsgerelateerde slaapstoornissen.
3. Hoe interpreteer ik de resultaten van een actigrafie-onderzoek, en wat zijn de belangrijkste aandachtspunten bij de analyse?
Bij het interpreteren van actigrafie-resultaten is het belangrijk om niet alleen naar de bewegingsgegevens te kijken, maar ook naar de context die wordt gegeven door het slaapdagboek van de patiënt. Let op het totale slaappatroon, de consistentie van slaap- en waaktijden, en eventuele onderbrekingen in de slaap. Belangrijke aandachtspunten zijn de slaapefficiëntie (hoeveel tijd in bed daadwerkelijk wordt geslapen) en de regelmaat van het slaapritme. De resultaten moeten in de context van de algehele gezondheid en leefstijl van de patiënt worden bekeken om tot een passende behandelingsstrategie te komen.
