Palliatieve zorg biedt ondersteuning aan patiënten met een ongeneeslijke ziekte. Lees meer over wat dit inhoudt, inclusief symptomenbeheer, besluitvorming en ondersteuning van naasten.
Wat is palliatieve zorg?
Palliatieve zorg wordt verleend aan patiënten die niet meer kunnen genezen van een ziekte, zoals kanker, COPD, dementie of hartfalen. Het doel is de kwaliteit van leven te behouden en, waar mogelijk, te verbeteren. Deze vorm van zorg kan variëren van weken tot jaren, afhankelijk van de situatie van de patiënt. Naast de patiënt zelf, richt palliatieve zorg zich ook op de ondersteuning van de naasten.
Kenmerken van palliatieve zorg
Palliatieve zorg is gebaseerd op een integrale benadering van de patiënt. Dit betekent dat zowel de lichamelijke, psychische, sociale als spirituele behoeften worden meegenomen. Enkele belangrijke aspecten zijn:
Kwaliteit van leven
- De wensen en behoeften van de patiënt staan centraal.
- Ondersteuning wordt afgestemd op persoonlijke voorkeuren en omstandigheden.
Symptoombestrijding
- Effectief omgaan met symptomen zoals pijn, misselijkheid en ademhalingsproblemen.
- Het monitoren van mogelijke toekomstige klachten en hier proactief op inspelen.
Gezamenlijke besluitvorming
- Het in kaart brengen van de wensen en keuzes van de patiënt.
- Afspraken maken met zorgverleners en naasten over de zorg en behandeling.
Multidisciplinaire samenwerking
- Betrokkenheid van diverse zorgverleners, zoals huisartsen, specialisten, fysiotherapeuten en maatschappelijk werkers.
- Zorgcoördinatie om een samenhangende aanpak te garanderen.
Ondersteuning van naasten
- Emotionele en praktische hulp aan familie en vrienden.
- Voorbereiding op mogelijke veranderingen in de situatie van de patiënt.
Verschil tussen palliatieve zorg en terminale zorg
Hoewel beide zorgvormen gericht zijn op patiënten die niet meer kunnen genezen, zijn er duidelijke verschillen:
- Palliatieve zorg: Gericht op het behouden van de kwaliteit van leven en kan jaren duren.
- Terminale zorg: Specifieke zorg in de laatste levensfase, meestal de laatste drie maanden. Deze zorg richt zich op een goede kwaliteit van sterven.
Veelgestelde vragen
1. Hoe kan ik als huisarts een patiënt ondersteunen in de palliatieve fase?
Als huisarts kunt u bijdragen door regelmatig gesprekken te voeren met de patiënt en diens naasten over hun wensen en behoeften. Samen met andere zorgverleners kunt u een behandelplan opstellen dat aansluit bij de persoonlijke situatie van de patiënt. Daarnaast is symptoommanagement een belangrijke taak.
2. Hoe herken ik het moment om over te schakelen naar terminale zorg?
De overgang naar terminale zorg vindt plaats wanneer de levensverwachting van de patiënt minder dan drie maanden is. Symptomen zoals ernstige achteruitgang in conditie, verhoogde pijn of verminderde eetlust kunnen signalen zijn. Overleg met andere zorgverleners is hierbij cruciaal.
3. Welke hulpmiddelen zijn beschikbaar om palliatieve zorg te ondersteunen?
Er zijn diverse hulpmiddelen beschikbaar, zoals richtlijnen van Palliaweb en consultatieteams voor palliatieve zorg. Daarnaast kunnen digitale tools, zoals symptomenscores, ondersteuning bieden bij het vaststellen van de juiste behandeling.
