Kernpunten
- IJscohoofdpijn ontstaat binnen een minuut na de aanraking van het palatum met koude substantie.
- De aandoening is volkomen onschuldig.
- IJscohoofdpijn komt vaker voor bij migrainepatiënten.
- IJscohoofdpijn dient onderscheiden te worden van donderslaghoofdpijn (thunderclap headache), waarbij met spoed nadere diagnostiek geïndiceerd is.
- IJscohoofdpijn kan ook ontstaan tijdens of direct na het drinken van ijskoud water.
Definitie
IJscohoofdpijn of ice cream headache is een acute hoofdpijn die direct na het eten of drinken van zeer koude substanties ontstaat. Het is volkomen onschuldig en duurt 10–20 seconden tot maximaal vijf minuten []. De term ice pick headache beschrijft meer de acute, heftige, stekende pijn alsof men gestoken is met een spijker, naald of ijspriem []. IJs veroorzaakt ook acute pijn in de farynx en een onaangenaam gevoel in de maagstreek. Het eect van ijs werd voor het eerst beschreven door Daniel Drake in 1850 in het boek Principal diseases of North America. De Amerikaanse schrijver James Jones (1929–1979) beschreef in het verhaal ‘The ice-cream headache’ (1968) het verband tussen hoofdpijn en ijs.
Waarmee komt de patiënt?
De patiënt komt op het spreekuur met de klacht van kortdurende hoofdpijn na het nuttigen van ijs of koude dranken. Ongerustheid over een mogelijk ernstige oorzaak is vaak de drijfveer om de huisarts te consulteren [].
Anamnese
De huisarts vraagt:
- naar de relatie met het nuttigen van koude dranken of spijzen;
- hoe snel de hoofdpijn optrad na gebruik van koude drank of ijs;
- of het vaker voorgekomen is;
- naar de duur van de pijnaanval;
- of de patiënt bekend is met migraine;
- naar het voorkomen van acute hoofdpijnepisoden (donderslaghoofdpijn, bij inspanning, bij seksuele activiteit).
Wanneer verwijzen?
Verwijzing zal bij een duidelijke anamnese niet nodig zijn, maar is wel geïndiceerd bij een vermoeden van een andere oorzaak zoals donderslaghoofdpijn.
Lees alles over deze kwaal (epidemiologie, waarmee komt de patiënt, anamnese, onderzoek, beleid, wanneer verwijzen en preventie en voorlichting) in Kleine Kwalen Online >>
Kleine Kwalen Online bevat diagnostiek en behandeling van ruim 400 veelvoorkomende kleine kwalen in de huisartsenpraktijk. Meer informatie over de toegang >>
Uit: Kleine Kwalen Online
Beeld: © unpict / stock.adobe.com
