Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Cysteuze nierziekten | Diagnose en therapie

Een enkele of solitaire niercyste wordt regelmatig per toeval ontdekt bij echo- of CT-onderzoek. Zij geven doorgaans geen klachten. Soms kunnen zij de oorzaak zijn van pijn of hypertensie. Ook kan de cyste geïnfecteerd raken.

Bij oudere personen zijn de nieren vaak aangetast door nefrosclerose . In deze vaak kleinere nieren kunnen vrij gemakkelijk cysten ontstaan. Deze geven geen klachten, maar kunnen wel aanleiding geven tot niercelcarcinoom . Regelmatige echocontrole is daarom aangewezen.

Familiaire polycysteuze nieren

Cystenieren is een van de meest voorkomende nierziekten (± 8% van dialysepatiënten). Het is een autosomaal dominant erfelijke aandoening. In de nieren ontstaan heel veel cysten vanuit de tubuli, waardoor de nieren geleidelijk in grootte toenemen. De aandoening leidt vaak tot nierfalen, met noodzaak tot nierfunctievervangende therapie tussen het 30e en 50e levensjaar, soms later. Een veelvoorkomende complicatie is pijn en hematurie als gevolg van een bloeding in een cyste. De pijn neemt meestal na enkele dagen af. Cysten kunnen geïnfecteerd raken met tekenen van pyelonefritis . Patiënten met cystenieren hebben ook een verhoogde kans op nierstenen.

Hypertensie treedt dikwijls in een vroeg stadium op, dat wil zeggen vóór manifeste functiestoornissen. Doorgaans zijn deze mensen in een redelijk goede gezondheid. Naast de nierafwijkingen komen divertikels in het colon veel voor, wat aanleiding kan geven tot diverticulitis. Ernstiger nog is dat bij een aantal families met cystenieren ook aneurysmata van de circulus Willisii voorkomen, die tot een subarachnoïdale bloeding kunnen leiden. De vaak aanwezige levercysten geven soms pijnklachten.

Diagnose

Cystenieren kunnen eenvoudig met echo worden vastgesteld. Beide nieren zijn vergroot en gevuld met meerdere cysten. De lever bevat ook vaak cysten. Wanneer bij een familielid boven een leeftijd van 30 jaar geen cysten in de nieren zichtbaar zijn, is de persoon geen drager van het gen.

Therapie

Behandeling van de cysten zelf of een goede strategie om het nierfunctieverlies te vertragen is nog niet beschikbaar. Meerdere medicijnen zijn onderzocht, maar tot nu toe niet succesvol gebleken. Veel drinken en zoutbeperking hebben wel een gunstig effect. Bij een infectie is behandeling met antibiotica nodig. Niet alle antibiotica dringen echter goed in de cysten door. Ciprofloxacine doet dit wel en is het middel van eerste keuze, mits de bacterie er gevoelig voor is. Hypertensie dient goed te worden behandeld om hart- en vaatziekten te voorkomen. ACE-remmers of angiotensine II-receptorblokkers zijn hiervoor het effectiefst.

Uit: Diagnose en therapie 2015-2016, hoofdstuk 14 Nierziekten
Beeld: © Mohammed Haneefa Nizamudeen / Getty Images / iStock