02 apr 2020

Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Corona-patiënten lopen verhoogd risico op nieuwe klachten na ic-opname

Coronapatiënten hebben door opname op de ic een verhoogde kans op PICS: Post Intensive Care Syndroom. Daarvoor waarschuwt Marike van der Schaaf, lector Revalidatie in de Acute Zorg aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Amsterdam UMC. Dit ziektebeeld is nog vrij onbekend, waardoor patiënten en hun naasten lang worstelen met fysieke, cognitieve en psychische klachten.

 

‘Post Intensive Care Syndroom is een verzameling van klachten waar een patiënt na opname op de IC last van kan krijgen’, legt Marike van Der Schaaf uit, ‘zoals spierzwakte, ondervoeding, stress, angst of depressieklachten. Een IC-opname is ontzettend ingrijpend, op fysiek, cognitief en psychisch gebied. Voor de patiënt én zijn of haar naasten.’

Risicofactoren

Volgens Van der Schaaf hebben coronapatiënten meer kans op het krijgen van PICS dan andere IC-patiënten, doordat zij gemiddeld langer op een IC liggen: ‘Meestal worden zij vrij acuut opgenomen en lang beademd, twee belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van PICS.’ Ook geldt: hoe hoger de leeftijd, hoe ernstiger de ziekte en de aantasting van organen, des de groter de kans op PICS. ‘We denken dat ruwweg 50 tot 70 procent van de IC-patiënten PICS-klachten ontwikkelt’, aldus Van der Schaaf.

Overleven

Als PICS niet ontdekt wordt, kan dit ervoor zorgen dat klachten onnodig maanden- of jarenlang aanhouden. Van der Schaaf: ‘In het ziekenhuis wordt alles op alles gezet om een coronapatiënt te laten overleven. Als dit is gelukt en een patiënt thuiskomt, wordt hij of zij min of meer aan zijn of haar lot overgelaten. In deze tijd waarin corona zo heftig is, moet je heel blij zijn dat je de crisis overleefd hebt. Maar de patiënt kan later alsnog een klap krijgen. Veel mensen met PICS hebben last van klachten die lijken op PTSS; de helft is na een jaar nog steeds niet aan het werk.’

PICS-patiënten hebben vaak moeite om hun dagelijkse leven weer op te pakken: ze kunnen snel overprikkeld zijn, hebben geheugenproblemen zoals het plannen van activiteiten en worstelen met hun rol in het gezin.

PICS-family

Dat gezin is volgens de Van der Schaaf ook belangrijk om niet uit het oog te verliezen. Volgens de lector kunnen namelijk ook de naasten van een patiënt PICS ontwikkelen: PICS-family. ‘Stel je voor’, vertelt Van der Schaaf, ‘je geliefde ligt met Covid-19 in levensgevaar op de IC. Je kunt hem of haar niet bezoeken, niet aanraken, en het zorgpersoneel kan je begrijpelijkerwijs niet bijstaan omdat ze te druk zijn met alle andere patiënten. Dat is een ontzettend angstige periode, die ook erna zijn sporen kan nalaten.’

Toolkit voor zorgprofessionals

Als PICS tijdig ontdekt wordt, kan de patiënt voor zijn of haar herstel begeleiding ontvangen van een fysiotherapeut, diëtist, en waar nodig een ergotherapeut en psycholoog. Dit onderzoekt Van der Schaaf samen met promovendus en fysiotherapeut Mel Major van de HvA. Hun REACH-onderzoek ontwikkelt, test en implementeert een fysiotherapieprogramma voor patiënten met PICS. Dit resulteerde in de ‘Post intensive care Toolkit’. Deze toolkit is volgens Major belangrijk omdat fysiotherapeuten niet altijd de begeleiding kunnen bieden die IC-patiënten nodig hebben.

Verder werken Marike van der Schaaf en Mel Major hard aan het opzetten van een speciaal netwerk van zorgverleners, het REACH netwerk, gespecialiseerd in PICS. ‘We proberen zoveel mogelijk kennis te delen.’ ‘Juist nu’, vult Van der Schaaf aan, omdat tijdens deze coronacrisis nog meer patiënten risico lopen op PICS.’
De toolkit is samengesteld door het REACH project, het Nederlands Paramedisch instituut en de patiëntenvereniging IC Connect.

Bron: Hogeschool van Amsterdam
Beeld: © Kiryl Lis / stock.adobe.com

Gerelateerd | Coronavirus

Groningse ic-arts wil meer onderzoek naar overgewicht bij coronapatiënten: “Dit kan geen toeval zijn”