Hartstilstand is een levensbedreigende situatie waarbij snelle interventie essentieel is voor de overlevingskansen van de patiënt. Recente onderzoeksresultaten van Amsterdam UMC, gebaseerd op gegevens van het ARREST-onderzoek, tonen het belang van een eerste schok binnen zes minuten aan. Hoe korter de tijd tot deze schok, hoe groter de kans op herstel van het normale hartritme.
Effect van een vroege schok op overlevingskansen
Bij een hartstilstand veroorzaakt ventrikelfibrilleren (VF) de verstoring van het hartritme, waardoor het hart niet goed meer pompt. Een defibrillatorschok kan deze ritmestoornis doorbreken. Onderzoek onder 3.723 patiënten met een hartstilstand buiten het ziekenhuis heeft aangetoond dat elke minuut vertraging de overlevingskans met 6% verlaagt. Als de eerste schok binnen zes minuten werd toegediend, kon het hartritme in 93% van de gevallen herstellen. Echter, wanneer deze pas na zestien minuten of later werd toegediend, daalde dit percentage naar 75%.
Het ARREST onderzoek
Het ARREST-onderzoek (AmsteRdam REsuscitation STudies) verzamelt sinds 2005 gedetailleerde gegevens over reanimaties in Noord-Holland. Deze data, in samenwerking met hulpdiensten, geven inzicht in de tijdspanne van de 112-melding tot de eerste defibrillatieschok. Voor deze studie werden uitsluitend gegevens van patiënten met getuigen bij hun hartstilstand meegenomen, zodat een nauwkeurige analyse mogelijk was van de impact van tijdsvertraging op de reanimatie-uitkomst.
De conclusie is helder: hoe korter de tijd tot de eerste schok, hoe beter de resultaten voor de patiënt. Christian van der Werf, cardioloog en onderzoeker bij Amsterdam UMC, verklaart: “Een snelle schok vergroot de kans op een succesvol herstel van het normale hartritme en verkleint de kans op terugkerende ventrikelfibrillatie.”
Het belang van snelle AED-toegang en hulpverlening
Om de tijd tot de eerste schok te verkorten, is toegang tot een AED en de inzet van first responders cruciaal. In Nederland wordt er al veel geïnvesteerd in publieke AED’s en het inzetten van burgerhulpverleners via HartslagNu. Toch blijkt uit de studie dat de zes-minutengrens bij drie van de vier reanimaties niet gehaald wordt. Hans van Schuppen, anesthesioloog en leider van het ARREST-onderzoek, pleit voor meer centrale regie en concrete acties om deze tijdsdoelstelling te bereiken. Dit zou ook internationaal navolging kunnen krijgen, zodat overal de tijd tot de eerste schok geminimaliseerd wordt.
Samenvatting van de bevindingen voor huisartsen
Huisartsen spelen een cruciale rol in de zorgketen rond reanimaties, vooral in hun rol als voorlichter en adviseur in de eerste lijn. Het begrijpen van de factoren die de overlevingskansen van patiënten verhogen, zoals tijdige defibrillatie, helpt huisartsen om doeltreffende hulpverlening te ondersteunen en eventueel mee te adviseren in lokale en landelijke initiatieven rond reanimatiebeleid.
Veelgestelde vragen
- Waarom is de tijd tot de eerste defibrillatieschok zo belangrijk?
Elke minuut vertraging in het geven van een defibrillatieschok verlaagt de overlevingskans met ongeveer 6%. Snelle defibrillatie helpt bij het herstel van het normale hartritme en vergroot de kans op succesvolle reanimatie. - Wat kunnen huisartsen bijdragen aan een snellere eerste schok?
Huisartsen kunnen bijdragen door het belang van AED’s en burgerhulpverleners bij reanimaties te benadrukken. Ook kunnen zij adviseren in de lokale implementatie van reanimatie-initiatieven en de plaatsing van AED’s. - Heeft de snelheid van de eerste schok invloed op de kans op terugkerende VF?
Ja, uit het onderzoek blijkt dat een snelle eerste schok niet alleen het normale hartritme helpt herstellen, maar ook de kans verkleint dat het ventrikelfibrilleren opnieuw optreedt.
