Wat is MASLD?
Metabole disfunctie-geassocieerde steatotische leverziekte (MASLD), voorheen bekend als niet-alcoholische leververvetting (NAFLD), is wereldwijd de meest voorkomende chronische leveraandoening. Ongeveer 40% van de volwassenen heeft ermee te maken. De aandoening verloopt vaak zonder duidelijke klachten, maar kan op termijn leiden tot ernstige complicaties zoals levercirrose of leverkanker.
MASLD hangt nauw samen met hart- en vaatziekten. Beide aandoeningen delen risicofactoren zoals een ongezond voedingspatroon, insulineresistentie, vetweefselstoornissen en lichte ontstekingen. Omdat MASLD vaak voorkomt bij mensen met overgewicht, wordt gewichtsverlies doorgaans als eerste behandeloptie ingezet. Een gewichtsreductie van 3–5% kan de aandoening al verminderen, terwijl een daling van 10% het risico op leverfibrose aanzienlijk verlaagt. Toch blijkt dit niet voor iedereen haalbaar of voldoende, en farmacologische behandelingen zijn beperkt beschikbaar.
Onderzoek naar twee hartmedicijnen
Recent onderzoek, gepubliceerd in Pharmacological Research, onderzocht het effect van twee bekende hartmedicijnen bij diermodellen met leververvetting: pemafibraat, een middel dat vetten in het bloed verlaagt, en telmisartan, een bloeddrukverlager.
De studie toonde aan dat beide medicijnen afzonderlijk én in combinatie de vetstapeling in de lever aanzienlijk verminderden. Opvallend was dat een combinatie van beide middelen, elk in halve dosis, even effectief bleek als de volledige dosis van één enkel medicijn.
Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?
De onderzoekers gebruikten twee modellen: ratten en zebravissen.
- Rattenmodel: Dieren kregen een vetrijk dieet met fructose. Vervolgens kregen verschillende groepen pemafibraat, telmisartan of een combinatie van beide.
- Zebravismodel: Jonge larven kregen overvoeding met suiker, waarna telmisartan aan het water werd toegevoegd.
In beide modellen zagen onderzoekers een duidelijke vermindering van vet in de lever. De resultaten wijzen erop dat beide middelen via verschillende mechanismen werken:
- Pemafibraat stimuleert de afbraak van vetten in de lever.
- Telmisartan remt de aanmaak van nieuwe vetten en verlaagt daarnaast de bloeddruk.
Volgens de onderzoekers kan de combinatie daardoor niet alleen het levervet verminderen, maar mogelijk ook het cardiovasculaire risico bij MASLD-patiënten verlagen.
Waarom dit belangrijk kan zijn
Het hergebruiken van bestaande medicijnen voor nieuwe toepassingen heeft belangrijke voordelen. Geneesmiddelen zoals pemafibraat en telmisartan hebben hun veiligheid al bewezen in de behandeling van hart- en vaatziekten. Nieuwe medicijnen ontwikkelen is kostbaar en risicovol, terwijl hergebruik van bestaande middelen sneller tot klinische toepassingen kan leiden.
Zoals cardioloog dr. Cheng-Han Chen toelicht: “Het hergebruiken van veilig bevonden medicijnen kan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen versnellen en de kosten aanzienlijk verlagen.”
Volgende stappen in onderzoek
Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, waarschuwen de onderzoekers dat het nog te vroeg is om deze middelen bij patiënten met MASLD aan te bevelen. De huidige bevindingen zijn gebaseerd op dierproeven.
Toekomstig onderzoek moet zich richten op grootschalige klinische studies bij mensen om te bevestigen of dezelfde effecten optreden. Daarbij moet worden gekeken naar structurele verbeteringen in de lever, zoals minder fibrose en minder vetstapeling, gemeten met beeldvorming of leverbiopsie.
Tot slot
De combinatie van pemafibraat en telmisartan biedt mogelijk een nieuwe benadering voor de behandeling van leververvetting. Beide middelen hebben al een plaats binnen de cardiologie, maar zouden in de toekomst ook een rol kunnen spelen bij het tegengaan van MASLD.
Voor huisartsen betekent dit dat bestaande cardiovasculaire medicatie in de toekomst wellicht breder toepasbaar wordt bij patiënten met metabole aandoeningen. Verdere klinische studies moeten echter nog uitwijzen of deze strategie daadwerkelijk veilig en doeltreffend is bij mensen.
