Kernpunten
- Het raynaudfenomeen wordt gekenmerkt door een bleke en cyanotische verkleuring van de vingers (of tenen), gevolgd door reactieve hyperemie.
- Niet alleen kou, maar ook emotie en bediening van trillende apparatuur of van een toetsenbord kunnen het raynaudfenomeen veroorzaken.
- Vermijden van koude en vocht en het dragen van handschoenen en warme kleding zijn belangrijk om de frequentie van aanvallen te reduceren.
- Calciumantagonisten zijn de middelen van eerste keus.
Differentiaaldiagnose
In de differentiaaldiagnose van het secundair raynaudfenomeen staan de volgende aandoeningen:
- reumatologische aandoeningen, meestal sclerodermie, waarbij door
bindweefseltoename klachten optreden in meerdere organen zoals strakke huid, droge ogen of mond, luchtwegklachten door longbrose of gewrichtsontstekingen; - hemato-oncologische aandoeningen, waaronder cryoglobulinemie, dat behalve met
acrocyanose ook gepaard gaat met multiorgaanproblematiek, met name aan huid,
gewrichten en zenuwen; - hypothyreoïdie, waarbij meerdere aspecieke ziekteverschijnselen optreden zoals
gewichtstoename, haaruitval of obstipatie; - vasculaire obstructie met een permanente verkleuring van hand of vingers;
- carpaletunnelsyndroom, gekenmerkt door pijn en tintelingen in hand en vingers, maar zonder kleurverandering van de huid.
Onderzoek
Lichamelijk onderzoek
Tijdens het bezoek aan de huisarts heeft de patiënt veelal geen klachten en levert het lichamelijk onderzoek geen aanvullende informatie op. Fotomateriaal kan een waardevolle bijdrage leveren.
Aanvullend onderzoek
Als aanvullend onderzoek bij een vermoeden van secundair raynaudfenomeen worden in eerste instantie de bloedbezinking en antinucleaire antilichamen bepaald []. Normale waarden passen bij primair raynaudfenomeen, maar sluiten een secundair raynaudfenomeen niet uit.
Lees alles over deze kwaal (epidemiologie, waarmee komt de patiënt, anamnese, onderzoek, beleid, wanneer verwijzen en preventie en voorlichting) in Kleine Kwalen Online >>
Kleine Kwalen Online bevat diagnostiek en behandeling van ruim 400 veelvoorkomende kleine kwalen in de huisartsenpraktijk. Meer informatie over de toegang >>
Uit: Kleine Kwalen Online
Beeld: Kleine Kwalen Online
