Wat is ontkleurde ontlasting?
Ontkleurde ontlasting, ook wel “stopverfpoep” genoemd, heeft een grijzige, beige of witachtige kleur. Dit type ontlasting is vaak brijig van structuur, blijft drijven op het water en is moeilijk weg te spoelen, met zichtbare remsporen in het toilet. Deze ontlasting stinkt meestal door onverteerde vetten, en er is vaak sprake van overmatige gasvorming.
De verkleuring ontstaat doordat de galkleurstof bilirubine, die normaal gesproken verantwoordelijk is voor de bruine kleur van feces, niet in de darm terechtkomt. Hierdoor kunnen bepaalde voedingsstoffen, zoals vetten, niet goed worden opgenomen, wat resulteert in vettige ontlasting (steatorroe).
Mogelijke oorzaken van ontkleurde ontlasting
Ontkleurde ontlasting kan op verschillende onderliggende aandoeningen wijzen, waaronder problemen met de galwegen, alvleesklier of lever. De belangrijkste oorzaken zijn:
1. Lever- of alvleesklieraandoeningen
Een veelvoorkomende oorzaak van ontkleurde ontlasting is een probleem met de alvleesklier of lever, zoals een ontsteking. Bij chronische pancreatitis of hepatitis komt de galkleurstof niet in de darm terecht, wat leidt tot de afwijkende kleur en consistentie van de ontlasting.
2. Galwegobstructie
Een verstopping in de galwegen, veroorzaakt door galstenen of een tumor, kan de galstroom naar de darm blokkeren. Dit kan resulteren in ontkleurde ontlasting. Deze blokkade kan ook pijn of geelzucht veroorzaken, een belangrijk signaal dat u als huisarts direct moet onderzoeken.
3. Andere oorzaken
Soms kan ontkleurde ontlasting ook optreden na bepaalde medische procedures, zoals een contrastfoto met bariumpap. In dat geval kunnen resten van het barium ervoor zorgen dat de ontlasting enkele dagen wit gekleurd is. Ook na bariatrische chirurgie bij mensen met obesitas komt steatorroe regelmatig voor.
Wanneer moet u zich zorgen maken?
Als huisarts moet u alert zijn wanneer een patiënt ontkleurde ontlasting rapporteert in combinatie met andere symptomen. Vooral als er sprake is van geelzucht zonder pijn, moet er direct actie ondernomen worden. Dit kan wijzen op een obstructie van de galwegen, mogelijk veroorzaakt door een pancreascarcinoom, galstenen of een goedaardige tumor. Een patiënt met deze symptomen heeft snel aanvullend onderzoek nodig om de oorzaak te achterhalen.
Wat te doen als uw patiënt ontkleurde ontlasting heeft?
Bij patiënten met ontkleurde ontlasting is het belangrijk om een gedetailleerde anamnese af te nemen en de volgende stappen te overwegen:
1. Diagnose en verwijzing
Stel vast hoe lang de ontkleurde ontlasting aanhoudt en of er andere symptomen zoals geelzucht, pijn of gewichtsverlies aanwezig zijn. Als u een obstructie van de galwegen vermoedt, kan een verwijzing naar een specialist voor beeldvormend onderzoek, zoals een echografie of MRI, nodig zijn.
2. Behandeling en medicatie
Afhankelijk van de oorzaak van de ontkleurde ontlasting, kunnen verschillende behandelingen nodig zijn. Bij galwegobstructies kan bijvoorbeeld een chirurgische ingreep of het verwijderen van galstenen de oplossing zijn. Bij ontstekingen kan medicatie om de onderliggende aandoening te behandelen, zoals antibiotica of ontstekingsremmers, noodzakelijk zijn.
3. Leefstijlaanpassingen
Voor patiënten met chronische alvleesklier- of leveraandoeningen is het essentieel om leefstijlaanpassingen te bespreken, zoals het aanpassen van het dieet en het vermijden van alcohol. Voedingsadviezen kunnen helpen om de spijsvertering te verbeteren en verdere complicaties te voorkomen.
Veelgestelde vragen
1. Wat is de eerste stap als een patiënt ontkleurde ontlasting heeft? Als huisarts begint u met een uitgebreide anamnese om de duur en bijbehorende symptomen van de ontkleurde ontlasting in kaart te brengen. Het is belangrijk om te achterhalen of er sprake is van bijkomende verschijnselen zoals geelzucht, pijn of gewichtsverlies.
2. Wanneer moet u een patiënt met ontkleurde ontlasting doorverwijzen? Een doorverwijzing is nodig als de ontkleurde ontlasting gepaard gaat met symptomen zoals geelzucht zonder pijn, gewichtsverlies of aanhoudende klachten. Dit kan wijzen op een obstructie van de galwegen of een ernstige aandoening zoals een pancreascarcinoom.
3. Wat kan ik doen als huisarts om ontkleurde ontlasting te behandelen? De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Bij een galwegobstructie kan een verwijzing naar een specialist voor verdere diagnostiek en eventuele chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Bij lever- of alvleesklieraandoeningen kan medicatie en leefstijlaanpassing een belangrijke rol spelen.
