Wat zijn designer drugs?
Designer drugs, ook wel Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) genoemd, zijn synthetische middelen die ontworpen zijn om de effecten van illegale drugs na te bootsen. Ze worden vaak zodanig chemisch aangepast dat ze (tijdelijk) buiten de drugswetgeving vallen. Omdat de chemische samenstelling van deze stoffen constant verandert, zijn ze moeilijk te reguleren. Hieronder volgt een overzicht van enkele van de meest bekende designer drugs die regelmatig in Nederland worden aangetroffen, inclusief hun effecten, risico’s en veelgebruikte namen.
Bekende soorten designer drugs
4-MMC (Mephedrone)
Ook wel bekend als ‘miauw miauw’, is 4-MMC een stimulerende designer drug met effecten die lijken op die van XTC en cocaïne. Gebruikers ervaren een toename in energie en euforie. Inmiddels is deze drug in veel landen, waaronder Nederland, verboden vanwege de ernstige bijwerkingen zoals hartkloppingen en verhoogde bloeddruk.
3-MMC
Ontwikkeld als vervanging van 4-MMC, werd 3-MMC lange tijd legaal verkocht tot het middel in 2021 verboden werd. 3-MMC, bekend onder namen zoals ‘poes’ of ‘3m’, heeft stimulerende effecten die sterk lijken op die van amfetamine en XTC. Net als bij 4-MMC kunnen gebruikers last krijgen van hartkloppingen, uitdroging en een verhoogde lichaamstemperatuur.
4-FA / 4-FMP
Bekend als een populaire partydrug in het uitgaansleven, heeft 4-FA (of 4-FMP) stimulerende effecten die lijken op die van amfetaminen en MDMA. Hoewel het werd gebruikt vanwege de energieke en sociale effecten, zijn de gezondheidsrisico’s aanzienlijk, met een verhoogd risico op hersenbloedingen en hartproblemen. 4-FA is inmiddels verboden en is vervangen door varianten zoals 4-FMA.
2C-B
2C-B is een psychedelisch tripmiddel dat zowel stimulerende als hallucinogene effecten heeft. Het verandert de perceptie van kleuren, geluiden en de realiteit. Hoewel de effecten vaak mild beginnen, kan een overdosis gemakkelijk leiden tot intense angst en hallucinaties. Het middel wordt meestal recreatief gebruikt en is populair onder jongeren vanwege de ‘tripeffecten’.
Synthetische Cannabinoïden (o.a. Spice)
Synthetische cannabinoïden zijn chemisch nagemaakte varianten van de werkzame stof in cannabis (THC). Veelgebruikte soorten zoals ‘Spice’ zijn veel sterker dan natuurlijke cannabis en veroorzaken vaak heftige bijwerkingen, zoals psychoses, extreme angst en hartklachten. De effecten zijn moeilijk voorspelbaar, en gebruikers ervaren soms een langdurig, oncontroleerbaar effect.
GBL (Gamma-butyrolacton)
GBL is een derivaat van GHB, een bekend verdovend middel dat vaak als partydrug wordt gebruikt. In kleine hoeveelheden kan GBL ontspanning en euforie veroorzaken, maar het risico op verslaving en overdosis is hoog. GBL wordt vaak gebruikt vanwege de snelle, intense effecten, maar het middel kan bij hoge dosering leiden tot bewusteloosheid en ademhalingsdepressie.
Designer drugs met specifieke eigenschappen
6-APB (Benzofury)
6-APB, ook wel bekend als ‘Benzofury’, is een stimulerend en empathogeen middel met effecten die vergelijkbaar zijn met XTC en amfetaminen, maar met een langere duur. Een trip met 6-APB kan zes tot twaalf uur duren en veroorzaakt een intense euforie en energie. De effecten zijn echter ook intens fysiek uitputtend, en de kans op uitdroging en oververhitting is groot.
Roze cocaïne (Pink Panther, Tusi)
Roze cocaïne, of ‘Pink Panther’ en ‘Tusi’, is een mix van verschillende stoffen, waaronder ketamine, MDMA en cafeïne. Dit middel is vooral populair in het uitgaansleven en heeft een rooskleurig uiterlijk door de toegevoegde kleurstoffen. De effecten zijn vergelijkbaar met cocaïne en ketamine, waardoor het een stimulerend maar ook verdovend effect heeft. De samenstelling varieert sterk, wat het gebruik gevaarlijk maakt vanwege onverwachte bijwerkingen.
Flakka (o.a. a-PVP, a-PiHP)
Flakka, een verzamelnaam voor stoffen zoals a-PVP en a-PiHP, is een krachtig stimulerend middel dat vergelijkbaar is met amfetaminen. De effecten zijn extreem intens en kunnen paranoia, hallucinaties en agressie veroorzaken. Flakka wordt ook wel de ‘zombiedrug’ genoemd vanwege de ongecontroleerde bewegingen en psychoses die vaak optreden. Het middel is zeer verslavend en heeft hoge risico’s op zowel fysieke als mentale gezondheidsschade.
Methoxetamine (MXE)
Methoxetamine, bekend als ‘MXE’, is een dissociatief middel dat lijkt op ketamine. Gebruikers ervaren een loskoppeling van lichaam en geest, wat zowel ontspannend als verwarrend kan zijn. De effecten houden vaak langer aan dan die van ketamine en kunnen leiden tot ernstige desoriëntatie en risicovol gedrag.
Designer drugs op basis van amfetamine: 3-MMC, 4-MMC en 3-CMC
In Nederland zijn amfetamine-achtige stoffen zoals 3-MMC, 4-MMC en 3-CMC bijzonder populair. Deze middelen hebben een stimulerende werking die lijkt op die van cocaïne en speed en veroorzaken zowel fysieke als mentale euforie. De stoffen zijn populair onder jongeren, met name vanwege de sociale en oppeppende effecten die ze ervaren op feesten. Na het verbod op 3-MMC en 4-MMC werd 3-CMC een nieuwe optie, hoewel deze ook gezondheidsrisico’s kent, zoals hartkloppingen, slapeloosheid en verhoogde bloeddruk.
Synthetische opioïden en benzodiazepinen
Naast stimulerende designer drugs zijn er ook synthetische opioïden en benzodiazepinen die als vervanging voor zware pijnstillers of kalmeringsmiddelen worden gebruikt. Veel van deze middelen, zoals fentanyl-achtige stoffen, zijn extreem krachtig en brengen hoge risico’s op verslaving en overdosis met zich mee. Online zijn deze middelen vaak relatief eenvoudig verkrijgbaar, zonder doktersrecept. De bekendste illegale opioïden en benzodiazepinen veroorzaken aanzienlijke risico’s, waaronder ademhalingsdepressie, bewusteloosheid en bij langdurig gebruik, fysieke afhankelijkheid.
