Diafragmachirurgie

Wat is een middenrifbreuk?

Een middenrifbreuk ontstaat wanneer de opening tussen de borst- en buikholte wijder wordt dan normaal. Hierdoor kan de maag omhoog komen, wat refluxklachten veroorzaakt. Een patiënt kan aanvankelijk last krijgen van klachten zoals brandend maagzuur, boeren, hoesten, en in sommige gevallen kortademigheid. Dit wordt veroorzaakt door maagzuur dat in de slokdarm komt door de verzwakte sluiting van de onderste slokdarmkringspier.

Diagnose en anamnese

Anamnese

Bij een vermoeden van een middenrifbreuk, is een grondige anamnese cruciaal. Vraag naar de aard en duur van de klachten, zoals brandend maagzuur, oprispingen, regurgitatie, of pijn achter het borstbeen. Informeer naar mogelijke uitlokkende factoren, zoals bepaalde voedingsmiddelen, houding, of activiteiten die de klachten verergeren. Ook een voorgeschiedenis van andere spijsverteringsklachten of chronische hoest kan relevant zijn.

Diagnostische onderzoeken

Om een middenrifbreuk vast te stellen, zijn verschillende diagnostische onderzoeken mogelijk:

1. Gastroscopie: Hiermee kan de arts het slijmvlies van de slokdarm en maag bekijken. Dit onderzoek helpt bij het vaststellen van schade aan de slokdarm door maagzuur en mogelijke weefselveranderingen zoals een Barrett-slokdarm.
2. Slokdarm-manometrie: Dit meet de werking van de onderste slokdarmkringspier. Een zwakke kringspier kan bijdragen aan refluxklachten.
3. pH-meting: Een 24-uurs pH-meting meet de zuurgraad in de slokdarm om te bepalen of er sprake is van zure reflux.
4. Slikfoto’s met contrastmiddel: Dit kan worden gebruikt om anatomische afwijkingen zichtbaar te maken, zoals een middenrifbreuk.

Behandeling

Medicamenteuze behandeling

In eerste instantie worden de klachten van brandend maagzuur vaak behandeld met protonpompremmers (PPI’s) of H2-receptorantagonisten, die de zuurgraad in de maag verlagen en zo de klachten verminderen. Deze medicatie helpt ook om de slokdarm te laten herstellen van eventuele ontstekingen.

Chirurgische ingrepen

Als medicatie en leefstijladviezen onvoldoende effect hebben, kan een chirurgische ingreep worden overwogen, zoals een fundoplicatie. Hierbij wordt het bovenste deel van de maag om de onderste slokdarm gewikkeld om te voorkomen dat maagzuur in de slokdarm terechtkomt.

Er zijn twee vormen van chirurgie beschikbaar:

1. Laparoscopische operatie: Een minimaal invasieve procedure waarbij de chirurg via kleine sneetjes in de buik werkt.
2. Robotgeassisteerde chirurgie: Hierbij worden geavanceerde robots gebruikt om nauwkeurige operaties uit te voeren met minimale schade aan omliggend weefsel.

In beide gevallen is het herstel doorgaans sneller dan bij een open buikoperatie.

Leefstijladviezen

Naast medicatie en chirurgie spelen leefstijladviezen een grote rol in de behandeling van refluxklachten en een middenrifbreuk. Hier zijn enkele belangrijke adviezen voor patiënten:

• Gewichtsverlies: Overgewicht verhoogt de druk op het middenrif en kan reflux verergeren.
• Voeding: Adviseer patiënten om kleinere, frequentere maaltijden te nuttigen. Vermijd vette of pittige voedingsmiddelen, alcohol en cafeïne, die reflux kunnen verergeren.
• Houding: Laat patiënten hun bedhoofdeinde verhogen en vermijd liggen direct na het eten.
• Roken: Stoppen met roken is essentieel, omdat nicotine de sluitspier van de slokdarm verslapt en de klachten kan verergeren.

Verwijzingen naar osteopaten

Osteopathie kan een waardevolle aanvulling zijn op de behandeling van klachten veroorzaakt door een middenrifbreuk. De mobiliteit van het middenrif is van cruciaal belang voor een goede werking van de spijsvertering en ademhaling. Door bepaalde technieken kan een osteopaat de spanning op het middenrif verlichten en de beweging van organen in de borst- en buikholte optimaliseren.

Het is belangrijk dat huisartsen zich bewust zijn van de mogelijke rol van osteopaten bij deze aandoeningen. Osteopaten kunnen, naast de medische behandeling, de klachten verbeteren door gericht te werken op het herstel van de mobiliteit in het middenrif en omliggende structuren. Verwijzing naar een osteopaat kan overwogen worden bij patiënten waarbij medicatie onvoldoende effect heeft of als een aanvullende therapie naast andere behandelingen.

Veelgestelde vragen

1. Wat zijn de eerste stappen bij een vermoeden van een middenrifbreuk? Het eerste wat u moet doen is een uitgebreide anamnese afnemen om de symptomen in kaart te brengen, gevolgd door het inzetten van diagnostische tests zoals een gastroscopie, slokdarm-manometrie of pH-meting.

2. Wanneer moet ik mijn patiënt doorverwijzen voor een chirurgische ingreep? Als leefstijladviezen en medicamenteuze behandelingen zoals PPI’s geen verlichting bieden, of wanneer er ernstige complicaties optreden zoals slokdarmontsteking, is een verwijzing voor chirurgische evaluatie nodig.

3. Hoe effectief is osteopathie bij refluxklachten en middenrifproblemen? Osteopathie kan helpen om de spanning op het middenrif te verminderen en de mobiliteit van omliggende structuren te herstellen. Het kan vooral nuttig zijn als aanvulling op medicamenteuze of chirurgische behandeling.