Onderzoek naar vasten en seksueel gedrag
Verhoogde paringsactiviteit door voedingsbeperking
Een recent internationaal onderzoek onder leiding van het Duitse DZNE (Deutsches Zentrum für Neurodegenerative Erkrankungen) en in samenwerking met Chinese wetenschappers, heeft een opmerkelijk verband aangetoond tussen intermitterend vasten en verhoogde seksuele activiteit bij mannelijke muizen. Muizen die gedurende langere tijd werden blootgesteld aan een 24-uurs voedingsregime – 24 uur eten afgewisseld met 24 uur vasten – vertoonden meer paringsgedrag dan soortgenoten zonder vastendieet. Dit effect was niet te herleiden tot hormonale of fysieke veranderingen, maar bleek vooral gedragsmatig van aard.
Een toevallige ontdekking
De onderzoekers ontdekten het effect bij toeval tijdens een experiment naar de invloed van vasten op het nageslacht van oudere mannelijke muizen. De vastende muizen bleken, ondanks leeftijdsgerelateerde achteruitgang in spermakwaliteit en testosteronniveau, meer nakomelingen te verwekken dan verwacht. Dit leidde tot de hypothese dat het verhoogde aantal paringen de doorslag gaf, ongeacht de lichamelijke beperkingen.
De rol van serotonine
Lagere serotoninespiegels na langdurig vasten
Een diepgaandere analyse wees uit dat de hersenen van de seksueel actievere muizen lagere serotoninespiegels bevatten. Serotonine is een neurotransmitter die onder andere een remmende rol speelt in seksueel gedrag. De verlaging van serotonine werd gelinkt aan een tekort aan tryptofaan, een aminozuur dat nodig is voor serotoninesynthese en uitsluitend via voeding beschikbaar is. Langdurig vasten leidde tot lagere tryptofaanniveaus en daarmee tot verminderde serotonineproductie in de hersenen.
Tryptofaan en voedingsinname
Hoewel tryptofaan aanwezig is in alledaagse voeding, werd bij de vastende muizen een algehele caloriereductie van ongeveer 15% gemeten, inclusief een vergelijkbare afname in tryptofaaninname. Het is nog niet vastgesteld of dit effect specifiek is voor het gebruikte vastenprotocol of ook bij andere vormen van calorierestrictie optreedt.
Tijdsfactor van het effect
Duur van het vasten bepaalt gedragsverandering
Muizen die zes maanden intermittent fasting hadden gedaan, vertoonden duidelijk meer seksueel gedrag dan soortgenoten met een normaal dieet. Dieren die slechts enkele weken hadden gevast, toonden geen verschil in gedrag. De onderzoekers concluderen dat een langere aanpassingstijd nodig is voordat het effect zichtbaar wordt, met een minimumduur tussen zes weken en zes maanden.
Mogelijke relevantie voor de klinische praktijk
Serotonine als therapeutisch aangrijpingspunt
Bij mensen speelt serotonine eveneens een rol bij seksuele motivatie. Middelen zoals SSRI’s – veelgebruikte antidepressiva die de serotoninespiegel verhogen – staan bekend om hun remmende effect op libido. De onderzoeksresultaten suggereren daarom dat verlaging van serotoninespiegels, zoals optreedt bij langdurig vasten, mogelijk ook bij mensen het seksuele verlangen kan stimuleren.
Toekomstige onderzoeksrichting
Hoewel er nog weinig studies bestaan naar de invloed van vasten op menselijke libido, achten de onderzoekers het zinvol om dit verder te onderzoeken. Zeker in het licht van hypoactieve seksuele verlangens, een veelvoorkomende klacht bij ouderen, kan vasten mogelijk een aanvullende rol spelen in de therapeutische benadering. Verdere studies zijn nodig om de toepasbaarheid en veiligheid hiervan te toetsen binnen de medische context.
