Mank lopen bij kinderen

Onder mank lopen wordt een afwijkend looppatroon verstaan. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, waaronder vaak heupafwijkingen. Mank lopen vereist nadere analyse.

Bij heupafwijkingen is het heupgewricht verminderd belastbaar. Dit leidt tot aanpassing van het looppatroon. Kinderen gaan lopen met grotere rompzwenkingen, omdat op die manier de maximale heupbelasting verlaagd wordt. Ook een verkorte standfase kan een symptoom zijn. Heupklachten bij heel jonge kinderen leiden vaak tot het staken van het lopen. Naast het asymmetrische looppatroon en de verkorte standfase geven kinderen soms pijnklachten aan, hetzij in de lies (het meest kenmerkend voor de heup, en de plaats waar volwassenen dit meestal aangeven), hetzij in de knie, wat de diagnose aardig kan bemoeilijken.

In de algemene praktijk komt coxitis fugax het vaakst voor, gevolgd door de ziekte van Perthes (vooral bij 5- tot 10-jarigen), septische artritis van de heup en epiphysiolysis capitis femoris (vooral bij 10- tot 15-jarigen).

Ook wervelkolomafwijkingen, bijvoorbeeld spondylitis, en afwijkingen aan knieën, voet en enkels kunnen leiden tot mank lopen (tabel 1).

Algemeen onderzoek is bij manken relevant: heeft het kind koorts; is het ziek; wordt er gelachen; beweegt het kind spontaan; wordt het been doodstil gehouden?

Meer specifiek wordt het looppatroon onderzocht: is het been belastbaar; hoe erg is het manken; is er zwelling; mag het been worden aangeraakt; waar zit eventuele drukpijn? Hoe is de functie van heup, knie, enkel/voet; hoe is de wervelkolom: kan kind makkelijk zitten en de rug buigen?

Bij een vermoeden van een ontstekingsproces zijn serumbepalingen van C-reactief proteïne (CRP) en leukocytengetal gewenst.

Röntgenonderzoek dient om afwijkingen te bevestigen (onder andere de ziekte van Perthes en epifysiolyse) of uit te sluiten (coxitis fugax, ontstekingen). Met echografie kan men vocht aantonen in de heup, maar geen uitspraak doen over het type vocht (reactieve hydrops, pus, bloed).