Nieuwe inzichten in werking van prebiotische vezels
Prebiotische voedingsvezels afkomstig uit natuurlijke bronnen zoals groenten en granen worden in de dikke darm afgebroken door micro-organismen. Hierbij komen stoffen vrij die bijdragen aan de regulatie van de stofwisseling, hormonen en het immuunsysteem. Toch is niet elke vezel hetzelfde; de manier waarop het lichaam deze verwerkt, verschilt.
Waar eerder onderzoek zich vooral richtte op geïsoleerde vezels – uit plantaardig materiaal gehaald en verwerkt – onderzocht een team onder leiding van hoogleraar Ellen Blaak van het Maastricht UMC+ de werking van zogenoemde intrinsieke vezels. Dit zijn vezels die nog volledig in hun natuurlijke plantaardige celstructuur aanwezig zijn.
Vezelrijke witlofwortel in klinische studie
Voor het onderzoek ontvingen 42 deelnemers met overgewicht en verhoogd risico op diabetes type 2 twaalf weken lang een supplement. De helft kreeg dagelijks 30 gram gedroogde witlofwortel, rijk aan langzaam verteerbare intrinsieke vezels. De andere helft kreeg een supplement met een zeer laag vezelgehalte. Noch de deelnemers, noch de onderzoekers wisten wie welk supplement kreeg.
Verbetering van insulinegevoeligheid
Na afloop bleek dat deelnemers die het witlofsupplement gebruikten beter reageerden op insuline, met stabielere bloedsuikerwaarden als gevolg. Daarnaast werd een afname gezien van vet in het bloed en in de lever, en waren de vetcellen kleiner van omvang. Deze veranderingen wijzen op een verbetering van de stofwisseling.
Volgens Blaak zijn dit duidelijke aanwijzingen dat voeding met langzaam verteerbare vezels een rol kan spelen in het verlagen van het risico op diabetes.
Verwerking in het laatste deel van de darm
Bij de deelnemers die het witlofsupplement kregen, veranderde ook de samenstelling van de darmmicrobiota. Het aantal bacteriën dat korte-keten vetzuren produceert – waaronder butyraat – nam toe. Deze vetzuren ontstaan tijdens de afbraak van vezels in het laatste deel van de dikke darm en zijn gunstig voor de glucoseregulatie.
De onderzoekers vermoeden dat het vertraagde vrijkomen van deze vezels – doordat ze nog in de celwandstructuur zijn ingesloten – ervoor zorgt dat ze pas laat in het spijsverteringskanaal beschikbaar komen voor fermentatie. Hierdoor ontstaat een ander profiel aan darmbacteriën en stofwisselingsproducten, met gunstige gezondheidseffecten tot gevolg.
Variatie in vezelinname via voeding
De resultaten ondersteunen het belang van een gevarieerd vezelpatroon binnen de voeding. Witlofwortel bevat van nature prebiotische vezels die bijdragen aan een evenwichtige darmflora. Deze vezels kunnen een waardevolle aanvulling zijn op vezels uit bijvoorbeeld volkorenproducten, peulvruchten, groenten en fruit.
Waar tarwevezels, zoals aanwezig in volkorenbrood, vooral effect hebben op de stoelgang, beïnvloeden prebiotische vezels de samenstelling van het microbioom. Door verschillende soorten vezels te combineren, kan zowel de spijsvertering als de stofwisseling gunstig worden beïnvloed.
