Aortadissectie: Oorzaken, symptomen en behandeling

Wat is een aortadissectie?

Een aortadissectie is een aandoening waarbij de binnenste laag van de aortawand scheurt, waardoor bloed zich tussen de lagen van de vaatwand ophoopt. Dit kan leiden tot een verstoring van de bloedcirculatie en, in ernstige gevallen, een volledige ruptuur van de aorta. De aandoening komt vaker voor bij personen met bestaande vaatproblemen zoals hoge bloeddruk of bindweefselafwijkingen.

Er zijn twee typen aortadissecties:

• Type A: De scheur bevindt zich in het stijgende deel van de aorta, dicht bij het hart. Dit type vereist meestal spoedchirurgie.
• Type B: De dissectie ontstaat in het dalende deel van de aorta en kan in sommige gevallen met medicatie worden behandeld.

Symptomen van een aortadissectie

Een aortadissectie veroorzaakt vaak plotselinge, hevige pijn in de borst of tussen de schouderbladen. Deze pijn kan uitstralen naar de rug, buik of benen. Andere mogelijke symptomen zijn:

• Kortademigheid
• Bewustzijnsverlies
• Zwakte in armen of benen
• Onregelmatige hartslag
• Lage bloeddruk (bij interne bloedingen)

De pijn wordt vaak verward met een hartinfarct, waardoor snelle diagnostiek noodzakelijk is.

Oorzaken en risicofactoren

Een aortadissectie ontstaat vaak door een combinatie van factoren die de vaatwand verzwakken:

• Hoge bloeddruk: Langdurige hypertensie verhoogt de druk op de aortawand.
• Slagaderverkalking: Ophoping van vet en kalk in de vaatwand kan leiden tot verzwakking en scheuren.
• Bindweefselaandoeningen: Erfelijke aandoeningen zoals het syndroom van Marfan kunnen de elasticiteit van de vaatwand verminderen.
• Roken en hoog cholesterol: Deze factoren dragen bij aan vaatproblemen en verhogen het risico op dissecties.
• Aneurysma’s: Uitgezette delen van de aorta kunnen zwakke plekken in de vaatwand veroorzaken.

Diagnose van een aortadissectie

Om de juiste diagnose te stellen, voert de arts verschillende onderzoeken uit:

• Röntgenfoto (X-Thorax): Kan indirecte tekenen van een dissectie tonen.
• CT-scan: Biedt gedetailleerde beelden van de aorta en helpt bij het bepalen van de dissectielocatie.
• MRI: Kan de ernst van de dissectie beoordelen en de bloedstroom in de aorta visualiseren.
• Echocardiografie: Via de slokdarm kan de arts een nauwkeurige echografie van de aorta maken.

Behandeling van een aortadissectie

De behandeling hangt af van het type dissectie en de ernst van de situatie.

Behandeling van type A-dissectie

Bij een type A-dissectie is een spoedoperatie noodzakelijk. Tijdens de ingreep wordt het beschadigde deel van de aorta vervangen door een kunststof prothese. Soms moet ook de aortaklep worden gerepareerd of vervangen. Dit voorkomt een fatale ruptuur en herstelt de bloedstroom.

Behandeling van type B-dissectie

Bij een type B-dissectie wordt eerst geprobeerd de bloeddruk met medicatie te stabiliseren. Indien de dissectie verder uitbreidt of vitale organen in gevaar brengt, kan een endovasculaire ingreep nodig zijn. Hierbij wordt via een katheter een stent in de aorta geplaatst om de beschadigde wand te ondersteunen.

Herstel en levensstijl

Na een aortadissectie duurt het herstel meestal enkele maanden. Patiënten krijgen leefstijladviezen om verdere complicaties te voorkomen:

• Bloeddruk onder controle houden: Medicatie en regelmatige controles zijn essentieel.
• Gezonde voeding: Een dieet met weinig zout en verzadigde vetten helpt de vaatgezondheid te verbeteren.
• Stoppen met roken: Dit vermindert verdere schade aan de bloedvaten.
• Beperkte fysieke inspanning: Overmatige belasting van het hart en de bloedvaten moet worden vermeden.

Veelgestelde vragen

1. Hoe kan een huisarts een aortadissectie onderscheiden van een hartinfarct?

Een aortadissectie kenmerkt zich door een plotselinge, scherpe pijn die zich vanuit de borst naar de rug verspreidt. Dit verschilt van een hartinfarct, waarbij de pijn vaak drukkend en beklemmend is. Beeldvormende diagnostiek, zoals een CT-scan, is cruciaal om de juiste diagnose te stellen.

2. Wat is de rol van medicatie bij de behandeling van een aortadissectie?

Medicatie wordt voornamelijk gebruikt bij type B-dissecties om de bloeddruk te verlagen en verdere schade aan de aortawand te voorkomen. Bètablokkers en andere antihypertensiva zijn de eerste keuze.

3. Wanneer is een verwijzing naar een specialist noodzakelijk?

Bij een vermoeden van een aortadissectie moet de patiënt direct worden doorverwezen naar een spoedafdeling of een vaatchirurg. Vertraging kan leiden tot fatale complicaties.

Met de juiste diagnostiek en behandeling kan de overlevingskans van patiënten met een aortadissectie aanzienlijk worden vergroot.