Een eenvoudige ontlastingstest, de Fecale Immunochemische Test (FIT), kan mogelijk een goed alternatief zijn voor een controle colonoscopie na het verwijderen van poliepen. Onderzoek uitgevoerd door het Nederlands Kanker Instituut, Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam UMC en Maastricht UMC toont aan dat deze methode de belasting voor patiënten kan verlagen en tevens zorgkosten kan reduceren.
FIT als onderdeel van nazorg na poliepverwijdering
Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer twaalfduizend mensen de diagnose darmkanker, waarbij er vierduizend overlijden. Het vroegtijdig opsporen van afwijkingen is cruciaal om het aantal sterfgevallen terug te dringen. Sinds 2014 is daarom het bevolkingsonderzoek darmkanker ingevoerd, waarbij mensen tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar worden uitgenodigd voor deelname. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de FIT, die de aanwezigheid van bloed in de ontlasting detecteert.
De FIT wordt in eerste instantie gebruikt om eventuele poliepen of vroege vormen van darmkanker te identificeren. Bij een positieve uitslag wordt een vervolgonderzoek met colonoscopie uitgevoerd, waarbij poliepen indien nodig worden verwijderd. Voor de nazorg wordt doorgaans een colonoscopie gebruikt om eventuele nieuwe poliepen op te sporen en vroegtijdig te verwijderen. Dit brengt echter een grote belasting voor de zorg met zich mee en kan als belastend worden ervaren door patiënten.
Resultaten van het onderzoek
In de studie, gepubliceerd in het tijdschrift Gastroenterology, werd onderzocht of een jaarlijkse FIT een geschikt alternatief kan zijn voor een controle colonoscopie na poliepverwijdering. Uit de resultaten bleek dat controle met FIT even effectief kan zijn als de huidige standaardprocedure met colonoscopie, terwijl het aantal colonoscopieën met 41% afneemt.
FIT biedt hierbij verschillende voordelen. De ontlastingstest is eenvoudig door de patiënt zelf uit te voeren, wat de drempel verlaagt om deel te nemen aan de controle. Daarnaast is een FIT minder invasief en tijdsintensief dan een colonoscopie. Door deze voordelen wordt de belasting voor de patiënt en de druk op de zorg verlaagd, terwijl risicovolle poliepen nog steeds op een effectieve manier kunnen worden opgespoord. Gerrit Meijer, groepsleider bij het Nederlands Kanker Instituut, benadrukt dat het gebruik van FIT veel onnodige colonoscopieën kan voorkomen, zonder de veiligheid van patiënten in gevaar te brengen.
Potentiële impact op de gezondheidszorg
De bevindingen uit deze studie suggereren dat een jaarlijkse controle met FIT na poliepverwijdering een kosteneffectieve en patiëntvriendelijke optie kan zijn. Colonoscopieën zijn tijdrovend en vereisen specialistische zorg en faciliteiten. Door de inzet van FIT kunnen zowel kosten als capaciteit beter worden gemanaged. Bovendien kan de druk op zorgverleners worden verminderd, wat zeker gezien de toenemende vraag naar zorg belangrijk is.
De onderzoekers willen in een vervolgonderzoek de effectiviteit van de jaarlijkse FIT-controle verder evalueren in de praktijk. Dit kan bijdragen aan de ontwikkeling van een nieuwe standaard, waarbij colonoscopie alleen wordt uitgevoerd bij patiënten met een reëel risico op nieuwe poliepen of darmkanker. Hiermee kan de nazorg na poliepverwijdering worden verbeterd, met minder belasting voor zowel patiënt als zorg.
