Zonder effectieve tegenmaatregelen zal naar verwachting één op de drie Nederlanders van 45 jaar en ouder diabetes type 2 ontwikkelen. Dit is een zorgwekkende trend, vooral omdat de helft van de gevallen kan leiden tot ernstige complicaties zoals hart- en vaatziekten, oogaandoeningen en nierschade.
Pathofysiologie en etiologie
Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer adequaat op insuline of produceert het onvoldoende insuline. Insuline, het hormoon dat bloedsuikerspiegels reguleert, werkt bij diabetes type 2 niet goed, waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt. Aanvankelijk probeert het lichaam dit te compenseren door extra insuline aan te maken, maar dit mechanisme faalt uiteindelijk.
Risicofactoren
De kans op het ontwikkelen van diabetes type 2 wordt vergroot door:
- Weinig lichaamsbeweging
- Overgewicht
- Ongezonde voeding
- Roken
- Veroudering
- Erfelijkheid
Bij sommige patiënten blijven de oorzaken onduidelijk.
Diagnosestelling en symptomen
Vaak lopen mensen jarenlang rond met diabetes type 2 zonder het te weten, aangezien de symptomen niet altijd duidelijk zijn. Belangrijke signalen zijn onder andere:
- Frequente dorst
- Vaak plassen
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Wazig zien
Als diabetes type 2 wordt vermoed, is een bezoek aan de huisarts noodzakelijk. De diagnose wordt gesteld via een nuchtere bloedsuikertest. Een nuchtere bloedsuikerwaarde hoger dan 6,9 mmol/l wijst op diabetes.
Behandeling en zelfmanagement
Een gezonde leefstijl is de hoeksteen van de behandeling van diabetes type 2. Dit omvat:
- Gezonde voeding
- Regelmatige lichaamsbeweging
- Voldoende ontspanning
- Goede slaap
Indien leefstijlveranderingen onvoldoende zijn, kunnen medicijnen worden voorgeschreven om bloedsuikerspiegel, bloeddruk en cholesterol te reguleren. In sommige gevallen is insuline-injectie noodzakelijk.
Diabetes type 2 vereist dagelijks management, waarbij patiënten voortdurend keuzes moeten maken over voeding, beweging en medicatie. De ondersteuning van zorgverleners is hierbij onmisbaar.
Regelmatige Controles
Regelmatige controles zijn cruciaal om complicaties te voorkomen of tijdig te behandelen. Patiënten worden meestal elke drie maanden gecontroleerd op:
- Bloedsuikerspiegel
- Gewicht
- Bloeddruk
- Leefgewoonten
Daarnaast vindt er jaarlijks een uitgebreidere controle plaats, inclusief oogonderzoek om diabetische retinopathie te detecteren.
Multidisciplinaire Zorg
De meeste patiënten met diabetes type 2 worden primair in de huisartsenpraktijk begeleid, door de huisarts, praktijkondersteuner en/of diabetesverpleegkundige. Voor specialistische zorg kan de huisarts doorverwijzen naar:
- Internist
- Diëtist
- Fysiotherapeut
- Maatschappelijk werker
- Pedicure
- Psycholoog
Bij complicaties worden patiënten doorverwezen naar specialisten zoals nefrologen voor nierproblemen of cardiologen voor hart- en vaatziekten. Oogartsen of optometristen voeren jaarlijks of tweejaarlijks oogcontroles uit.
Actieve patiëntenparticipatie
Patiënten worden aangemoedigd actief mee te denken over hun behandeling. Dit omvat het voorbereiden van vragen voor consulten en het actief deelnemen aan besluitvorming omtrent hun zorg. Hoe beter patiënten geïnformeerd zijn, hoe effectiever de samenwerking met zorgverleners zal zijn bij de behandeling van diabetes type 2.
Door deze gezamenlijke inspanning kunnen we de impact van diabetes type 2 verminderen en de levenskwaliteit van patiënten verbeteren. De rol van huisartsen is daarbij essentieel, zowel in de preventie als in de zorg voor mensen met diabetes type 2.
