Wat is de ziekte van Dupuytren?
De ziekte van Dupuytren, ook bekend als Morbus Dupuytren of koetsiershand, is een progressieve aandoening van het bindweefsel in de hand. Hierbij ontstaat er een verdikking van de bindweefselplaat (fascia palmaris) onder de huid van de handpalm. Deze verdikking kan zich ontwikkelen tot strengen die de vingers krom trekken, meestal de ringvinger en de pink. Hoewel de aandoening niet direct pijnlijk is, kan ze het dagelijks functioneren aanzienlijk belemmeren, zoals bij het wassen van de handen of het dragen van handschoenen.
Dupuytren kan ook andere delen van het lichaam aantasten, zoals de voetzolen (Morbus Ledderhose) of de penis (Morbus Peyronie). De oorzaak is onbekend, maar genetische aanleg lijkt een rol te spelen. De aandoening komt vaker voor bij mensen van Noordwest-Europese afkomst.
Symptomen en diagnose
Symptomen
Het eerste teken van Dupuytren is vaak een klein knobbeltje of kuiltje in de handpalm. Naarmate de ziekte vordert, ontwikkelen zich strengen die de vingers krom trekken. In rust is er meestal geen pijn, maar bij gebruik van de hand kunnen strengen of knobbeltjes gevoelig zijn.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van lichamelijk onderzoek. Aanvullend onderzoek, zoals röntgenfoto’s, is doorgaans niet nodig. Bij een vergevorderde kromstand van de vingers is verwijzing naar een handchirurg aangewezen.
Behandelopties
Conservatieve behandelingen
- Spalktherapie: Kan helpen om kromming te beperken, maar de effectiviteit varieert.
- Injecties met steroïden: Mogelijk verlichting bij pijnlijke knobbels, maar de waarde is niet bewezen en er zijn risico’s zoals peesscheuren.
- Bestraling: Kan in een vroeg stadium helpen om progressie te vertragen, maar wordt niet breed toegepast in Nederland.
Chirurgische behandelingen
- Percutane Naaldfasciotomie (PNF): Onder lokale verdoving worden strengen doorgesneden. Dit is een relatief eenvoudige ingreep met een kort herstel, maar geschikt voor beperkte gevallen.
- Selectieve Fasciëctomie: De aangetaste weefsels worden operatief verwijderd. Deze ingreep heeft een langer herstel maar geeft een grondigere correctie.
- Dermatofasciectomie: Hierbij wordt aangetast bindweefsel samen met huid verwijderd. Deze methode wordt ingezet bij complexe gevallen.
Revalidatie en nazorg
Revalidatie na een chirurgische ingreep is afhankelijk van de gekozen methode. Meestal is er sprake van een herstelperiode van enkele weken, waarin de hand niet volledig belast kan worden. Fysiotherapie kan helpen om de mobiliteit en functie van de hand te verbeteren.
Complicaties zoals wondinfecties, nabloedingen of littekenvorming zijn zeldzaam, maar moeten worden besproken met de patiënt.
Veelgestelde vragen
1. Wanneer moet ik een patiënt doorverwijzen naar een specialist?
Patiënten moeten worden doorverwezen wanneer ze hun hand niet meer plat op tafel kunnen leggen of als er sprake is van ernstige beperkingen in het dagelijks leven.
2. Wat is het risico op terugkeer van de aandoening na een operatie?
De ziekte van Dupuytren is progressief en kan terugkomen, ook na een operatie. Het risico varieert afhankelijk van de gekozen behandeling en individuele factoren.
3. Zijn er preventieve maatregelen tegen Dupuytren?
Preventie is lastig omdat de exacte oorzaak niet bekend is. Het vermijden van handletsel kan mogelijk bijdragen aan het uitstellen van symptomen.
