De samenwerking is een initiatief van de drogisterijsector, verenigd in het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD) en krijgt onder meer steun van zorgverzekeraar Zilveren Kruis en onderzoeksbureau Nivel. Al eerder heeft Nivel berekend dat huisartsen jaarlijks zo’n 12 miljoen patiënten op het spreekuur krijgen met kleine kwalen. “Daar kunnen wij huisartsen ondersteunen”, zegt CBD-directeur Marten Hummel in een interview in dagblad Trouw. “Via de drogist en zelfmedicatie kunnen mensen een kleine kwaal zelf oplossen.” Marcel Kerkhoven, huisarts in Brummen en deelnemer aan de proef, zegt het ‘reuzespannend’ te vinden, omdat drogisterijen vaak ook commerciële bedrijven zijn.
Vertrouwen
De huisartsen en dogisterijen hebben afgesproken dezelfde adviezen te geven voor de kleine kwalen. Daarvoor hebben ze ‘advieskaarten’ gemaakt, schema’s die duidelijk maken welke actie vereist is bij bepaalde klachten of symptomen. En daar staat daar ook in wanneer je als drogist moet verwijzen naar de huisarts. En andersom zal ook worden verwezen, maar dan moet de huisarts de drogist wel vertrouwen. En aan dat vertrouwen ontbrak het aanvankelijk. Dat kwam door onbekendheid, stelt Hummel.
In de aanloop naar de proeftuinen zijn een aantal debatsessies gehouden met drogisten en huisartsen om kennis te maken met elkaars wereld. Uit die bijeenkomsten bleek dat de huisartsen wat sceptisch waren. Maar na vragen over en weer, kwam er een soort erkenning van hun kant. Huisarts Kerkhoven was zelf aanwezig bij de debatten. Volgens hem gaat het om betrouwbaarheid en zorgvuldigheid. Als huisartsen vertrouwen hebben in de drogisterijen is het makkelijker om patiënten met kleine klachten door te verwijzen naar de drogist.
Huiver
Kerkhoven vindt de combinatie tussen gezondheid en de commerciële functie van drogisterijen ‘spannend’: “Er moet toch een bepaalde omzet worden gehaald, dus de klant is koning. Daar zit wat huiver.” En dat geldt ook voor de kwaliteit van het personeel. Van iemand die alleen op zaterdag achter de kassa zit, kun je niet verwachten dat hij voldoende kennis heeft om medische informatie te verstrekken. Het CBD laat weten dat dat ook niet de bedoeling is. Voor medische informatie kan de klant terecht bij de drogist zelf, die geregeld zijn kennis moet bijspijkeren.
Hummel begrijpt de reserves van huisartsen, maar volgens hem schuurt het commercieel belang niet met de gezondheidstaak. Een drogist is in de perceptie van de buitenwereld een retailer. Toch moet een drogist, net als bijvoorbeeld de apotheek, goede en verantwoorde zorg leveren als wettelijke taak. Ook is er een kwaliteitsnorm. Bij twijfel of in geval van ernstige klachten, mogen drogisterijen niet verkopen maar moet er worden doorverwezen naar de huisarts.
Zelfzorgmedicatie
Kerkhoven vindt het belangrijk dat artsen meer zicht krijgen op de zelfzorgmedicijnen. Huisartsen zien dat steeds meer mensen zelfzorgmedicatie gebruiken, wat niet wordt ervaren als medicijn. En daardoor is er onvoldoende besef voor de potentiële risico’s. Bij de drogist wordt nu wel de vraag gesteld of de klant bekend is met het product, maar dat kan beter, vindt Kerkhoven. In een interview in de Gelderlander zegt Kerkhoven: “Niet alle medicijnen kun je straffeloos gebruiken, zeker niet in combinatie met andere kwalen, andere medicijnen of op lange termijn. Zo kunnen pijnstillers als ibuprofen een hoger risico geven op maagbloedingen.” “We willen dat niet alleen een vrijblijvende vraag wordt gesteld, maar ook een waarschuwing wordt gegeven.”
Voorzitter Rob Edelbroek van het Eerstelijns Centrum Tiel hoopt dat het project leidt tot een betere controle op de medicijnen die mensen gebruiken. Hij zegt in de Gelderlander: “Met de apotheek hebben we al jaren een uitstekende samenwerking, daar wordt ook aan medicatiebewaking gedaan. Bij de drogist niet. We willen als huisartsen en drogisten afspraken maken dat er bijvoorbeeld extra vragen worden gesteld aan de klant: mankeert hij nog iets waarbij het medicijn niet kan?”
Af- of toename
Kerkhoven betwijfelt of het aantal patiënten dat met kleine kwalen naar de huisarts gaat zal afnemen bij deze opzet, omdat patiënten die alleen voor een verkoudheid komen vaak toch al worden doorverwezen naar zelfzorgmedicatie. De kleine kwalen komen vaak als ‘bijvangst’ als iemand toch al voor iets anders een afspraak heeft. Hummel constateert dat er twee problemen zijn: aan de ene kant mensen die bij de huisarts komen terwijl ze ook een middeltje bij de drogist kunnen halen, en aan de andere kant zijn er ook mensen die te lang wachten tot ze naar de dokter gaan en zelfdokteren. Het kan volgens hem dus ook zijn dat er juist meer mensen naar de huisarts gaan door de proef.
Poll
Neem ook deel aan de korte, anonieme Poll >>
Bron: Trouw, de Gelderlander, NOS
Beeld: © GeorgeRudy / Getty Images / iStock
