Ontdek de beste behandelingsopties voor terugvalpreventie na een eerste episode schizofrenie. Inclusief inzichten over medicatie, diagnose en veelgestelde vragen voor huisartsen.
Schizofrenie is een complexe psychische aandoening waarbij antipsychotische medicatie een centrale rol speelt in de behandeling. Hoewel veel patiënten na hun eerste psychotische episode verbetering ervaren, blijft terugvalpreventie een grote uitdaging. In dit artikel worden behandelstrategieën besproken voor patiënten die een eerste terugval hebben doorgemaakt. We leggen de focus op medicatiegebruik, mogelijke aanpassingen en de rol van de huisarts in het proces.
Schizofrenie en terugval: de rol van medicatie
Wat gebeurt er na een eerste episode?
Na een eerste psychotische episode wordt bij de meeste patiënten antipsychotische medicatie voorgeschreven. Studies tonen aan dat 81% van de patiënten een significante afname van symptomen ervaart bij behandeling. Toch krijgt ongeveer 70% binnen twee jaar een tweede terugval, wat het belang van terugvalpreventie benadrukt.
Behandelopties bij terugval
Onderzoek wijst uit dat de gekozen behandelingsstrategie na een eerste terugval invloed heeft op het risico van een tweede terugval. De meest gebruikte behandelopties zijn:
- Clozapine: Deze medicatie, vaak pas in latere stadia gebruikt, blijkt het meest effectief te zijn in het verminderen van het risico op een tweede terugval.
- Langwerkende injecteerbare antipsychotica: Dit kan een optie zijn voor patiënten die moeite hebben met dagelijkse medicatie-inname.
- Orale antipsychotica: Monotherapie met niet-clozapine antipsychotica is een gangbare keuze, maar de effectiviteit bij terugvalpreventie is beperkt.
- Polyfarmacie: Het combineren van meerdere orale antipsychotica wordt soms toegepast, maar kan leiden tot meer bijwerkingen zonder significant voordeel in terugvalpreventie.
- Geen antipsychotica: Patiënten die geen medicatie gebruiken, lopen een aanzienlijk hoger risico op een tweede terugval.
De rol van de huisarts
Consult en doorverwijzing
Huisartsen spelen een cruciale rol in het herkennen van vroege signalen van terugval. Het is belangrijk om regelmatig consulten in te plannen voor patiënten met schizofrenie, ook als de symptomen stabiel lijken. Bij vermoeden van een terugval kan een tijdige doorverwijzing naar een psychiater noodzakelijk zijn.
Anamnese en diagnose
Een uitgebreide anamnese helpt om te beoordelen of de huidige medicatie voldoende werkt en of er sprake is van nieuwe stressfactoren of een verergering van symptomen. Het monitoren van medicatietrouw is essentieel.
Medicijnen en leefstijl
De huisarts kan samen met de psychiater bepalen of overstappen naar clozapine of een langwerkend injecteerbaar middel passend is. Daarnaast is het belangrijk om aandacht te besteden aan leefstijl: een gezond dieet, voldoende beweging en stressmanagement kunnen bijdragen aan een betere prognose.
Veelgestelde vragen
1. Wanneer is clozapine geschikt voor een patiënt?
Clozapine wordt doorgaans pas ingezet wanneer andere antipsychotica niet effectief blijken. Uit onderzoek blijkt echter dat clozapine al na een eerste terugval overwogen kan worden, vooral bij patiënten die blijven terugvallen ondanks gebruik van andere medicatie.
2. Hoe kan medicatietrouw worden verbeterd?
Langwerkende injecteerbare antipsychotica kunnen een goede optie zijn voor patiënten die moeite hebben met dagelijkse inname. Daarnaast kan regelmatige monitoring door de huisarts of een ondersteunende begeleider helpen om de therapietrouw te verbeteren.
3. Wat is de rol van de huisarts bij polyfarmacie?
Polyfarmacie wordt meestal door psychiaters voorgeschreven, maar de huisarts kan een belangrijke rol spelen in het signaleren van bijwerkingen en het beoordelen van de noodzaak van meerdere medicijnen. Regelmatig overleg tussen huisarts en psychiater is hierbij essentieel.
