Nicotinamide mononucleotide en veroudering: Wat zegt de wetenschap?

Wat is Nicotinamide mononucleotide?

Nicotinamide mononucleotide (NMN) is een molecuul dat van nature voorkomt in het lichaam en een voorloper is van nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+). NAD+ speelt een rol in:

• Celenergieproductie
• DNA-reparatie
• Celcommunicatie

De concentratie NAD+ neemt af naarmate mensen ouder worden, wat mogelijk bijdraagt aan veroudering. NMN-supplementen worden onderzocht als een manier om NAD+ op peil te houden en verouderingsprocessen te beïnvloeden.

Onderzoek naar NMN en veroudering

Dierstudies

Uit diermodellen blijkt dat NMN de energieproductie in cellen kan verbeteren en bepaalde ouderdomsgerelateerde gezondheidsklachten kan verminderen. Bij muizen heeft langdurige NMN-suppletie positieve effecten op de stofwisseling, insulinegevoeligheid en energiebalans laten zien. Echter, resultaten uit dierstudies zijn niet direct overdraagbaar op mensen.

Klinisch onderzoek bij mensen

Een Chinese studie onderzocht het effect van NMN bij ouderen. Gedurende 60 dagen kregen 80 deelnemers een placebo of een dosis van 300 mg, 600 mg of 900 mg NMN per dag. Resultaten:

• De zes-minuten-wandelafstand steeg meer in de NMN-groepen dan in de placebogroep.
• Lichamelijk en geestelijk welzijn verbeterde volgens een vragenlijst (SF-36).
• De biologische leeftijd bleef stabiel in de NMN-groepen, terwijl deze in de controlegroep toenam.

Belangrijk is dat deze studie werd gefinancierd door bedrijven die NMN verkopen, en dat onafhankelijk onderzoek nodig is om de bevindingen te bevestigen.

NAD+ en veroudering

NAD+ is een cofactor die betrokken is bij meer dan 400 biochemische processen in het lichaam. Het speelt een cruciale rol in de energieproductie en ondersteunt verschillende enzymen, waaronder sirtuïnen en PARP’s, die betrokken zijn bij DNA-reparatie en celverjonging. Naarmate men ouder wordt, neemt de NAD+-concentratie in cellen af, wat kan bijdragen aan verouderingsverschijnselen en leeftijdsgerelateerde aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, neurodegeneratieve ziekten en metabole stoornissen.

Mechanismen van NMN als anti-verouderingsmiddel

Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat NMN via meerdere wegen bijdraagt aan het vertragen van verouderingsprocessen:

• Verbetering van de cellulaire energieproductie: NMN verhoogt de NAD+-niveaus, waardoor mitochondriale functie wordt ondersteund en celmetabolisme wordt geoptimaliseerd.
• DNA-reparatie en celoverleving: NAD+-afhankelijke enzymen zoals PARP’s helpen bij het repareren van DNA-schade die optreedt als gevolg van veroudering.
• Vermindering van ontstekingsreacties: NMN kan de activiteit van ontstekingsbevorderende enzymen zoals CD38 verminderen, wat leidt tot een afname van chronische inflammatie.
• Stimulatie van sirtuïnen: Deze enzymen bevorderen metabolische gezondheid, verbeteren insulinegevoeligheid en ondersteunen de afbraak van beschadigde eiwitten en organellen in de cel.

Klinisch onderzoek naar NAD+-boosters

Onderzoeken naar NAD+-precursors zoals NMN en nicotinamide riboside (NR) laten zien dat deze supplementen mogelijk voordelen hebben voor metabole en cardiovasculaire gezondheid. In verschillende klinische studies is aangetoond dat NMN:

• De insulinegevoeligheid verbetert bij postmenopauzale vrouwen met prediabetes;
• Het uithoudingsvermogen verhoogt en spierfunctie ondersteunt bij ouderen;
• Een positief effect heeft op bloeddruk en cholesterolwaarden bij mensen met metabole aandoeningen.

Toch blijft het bewijs voor langdurige effecten bij mensen beperkt, en grotere, onafhankelijke studies zijn noodzakelijk.

Interpretatie van de onderzoeksresultaten

Hoewel de resultaten wijzen op een mogelijk positief effect van NMN, zijn er enkele aandachtspunten:

• De financiering door supplementenproducenten roept vragen op over objectiviteit.
• De primaire onderzoeksvraag betrof veiligheid, niet werkzaamheid.
• De langetermijneffecten en optimale dosering blijven onduidelijk.
• Er zijn nog geen grootschalige, onafhankelijke studies gepubliceerd die de effectiviteit onomstotelijk bevestigen.

Mogelijke toepassingen en overwegingen voor de huisarts

Als huisarts is het belangrijk om patiënten goed te informeren over NMN-supplementen. Hoewel de eerste resultaten hoopgevend lijken, is het te vroeg om NMN aan te bevelen als een bewezen middel tegen veroudering. Factoren om te overwegen:

• Er is geen standaarddosering vastgesteld.
• Er is nog onvoldoende bewijs over de lange termijn veiligheid.
• NMN komt van nature voor in voeding zoals broccoli, avocado en vlees, maar in kleine hoeveelheden.
• Alternatieve strategieën zoals beweging, gezonde voeding en slaapoptimalisatie zijn al goed onderbouwd voor verouderingspreventie.

Veelgestelde vragen

1. Kan NMN worden voorgeschreven als supplement tegen veroudering? Op dit moment is er onvoldoende wetenschappelijk bewijs om NMN standaard aan te bevelen als anti-verouderingssupplement. Huisartsen kunnen patiënten informeren over de bestaande onderzoeken en wijzen op het gebrek aan onafhankelijk bevestigde resultaten.

2. Zijn er bekende bijwerkingen van NMN? In de huidige studies werden geen ernstige bijwerkingen gerapporteerd bij doseringen tot 900 mg per dag. Toch is meer onderzoek nodig om de langetermijnveiligheid vast te stellen.

3. Welke alternatieven zijn er voor NMN om veroudering te vertragen? Bewezen strategieën om veroudering te vertragen zijn onder andere regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet, voldoende slaap en stressmanagement. Deze methoden hebben een solide wetenschappelijke basis en kunnen zonder risico’s worden toegepast.