Afgelopen juli kwam de nieuwe multidisciplinaire richtlijn ‘Obesitas bij volwassenen en kinderen uit. Het is een mooi document geworden, vindt kaderhuisarts Marc Huls, die er namens het NHG aan meewerkte. Belangrijk vindt hij dat obesitas in de richtlijn echt als een ziekte wordt gezien. Dat draagt bij aan de emancipatie van de aandoening. Lange tijd werd overgewicht, ook door artsen, voornamelijk beschouwd als een wilskrachtprobleem van de patiënt. ‘Maar als je obees bent, verandert je metabolisme’ licht Huls toe. ‘Je lijf streeft steeds weer naar de hogere BMI en het vetgehalte waar je ooit op zat. Dat zorgt ervoor dat afvallen heel lastig wordt.’
Wel invloed
Het idee dat obesitas een ziekte is en ook als zodanig aangevlogen moet worden, begint bij huisartsen echt te landen, vindt Huls. ‘De richtlijn draagt daaraan bij, geeft richting aan het diagnostisch proces en biedt ook diverse behandelopties. Zoals gecombineerde leefstijlinterventies, medicatie ter ondersteuning bij het afvallen en bariatrische chirurgie. Er zijn veel hoopvolle ontwikkelingen op dit gebied. Positief is dat we het gevoel als zorgverlener geen invloed te hebben op obesitas achter ons kunnen laten.’
Internationaal meer aandacht
Internationaal gezien komt obesitas daarom ook steeds meer op de voorgrond te staan. ‘Behandeling van obesitas is bijvoorbeeld nu een hele duidelijke component in de internationale richtlijn voor diabetes. Het is echt opvallend dat op congressen in het buitenland dit jaar grote podia zijn gereserveerd voor obesitas.’
Geen tijd
Huls is zich echter ook goed bewust van de obstakels die de uitvoering van de richtlijn belemmeren. Tijdens een nascholing die hij onlangs samen met hoogleraar obesitas Liesbeth van Rossum gaf aan kaderhuisartsen diabetes, kwamen die nog eens uitgebreid aan de orde. ‘De huisartsen gaven aan dat ze geen tijd hebben om weer een nieuwe richtlijn uit te voeren. Die conclusie komt overeen met Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat je als huisarts wel zevenentwintig uur per dag nodig hebt als je alle richtlijnen moet volgen.’
Poortziekte
Obesitas is echter een poortziekte die de kans vergroot op andere ziektes, stelt Huls. ‘Dat is goed bekend voor bijvoorbeeld diabetes en cardiovasculaire aandoeningen. Maar al met al heb je het over meer dan tweehonderd ziektes.’ Dat biedt ook mogelijkheden, vindt hij. ‘Pak obesitas aan en voorkom daarmee op termijn veel andere chronische ziekten. Dus waar obesitas nu nog onderaan lijkt te bungelen als het om aandacht van de huisarts gaat, zou het misschien wel het eerste moeten zijn wat we oppakken. Dit voorkomt op termijn veel werk. Maar belangrijker nog: het geeft veel van onze patiënten kans op een gezonder en langer leven. En dat is toch iets waar elke huisarts voor wil gaan.’
