Leer meer over hooikoorts, hoe het wordt gediagnosticeerd en behandeld. Van anamnese en diagnostische tests tot medicatie en immunotherapie: dit artikel biedt praktische inzichten voor huisartsen.
Wat is hooikoorts?
Hooikoorts, ook wel allergische rhinitis genoemd, is een allergische reactie op stuifmeel van bomen, grassen of andere planten. De klachten variëren van niezen, een loopneus en jeukende ogen tot meer ernstige symptomen zoals astmatische klachten. Voor huisartsen is een grondige anamnese essentieel om de juiste diagnose te stellen en de beste behandelopties te bepalen.
Diagnose van hooikoorts
Een nauwkeurige diagnose begint bij een uitgebreide anamnese. Vraag patiënten naar de aard, frequentie en ernst van hun klachten. Belangrijke vragen zijn onder andere:
- Wanneer en hoe vaak treden de klachten op?
- Welke omgevingsfactoren verergeren de symptomen?
- Welke medicijnen zijn al geprobeerd, en met welk effect?
Aanvullende diagnostische tests kunnen helpen om hooikoorts te bevestigen:
Bloedonderzoek
Met een CAP RAST-test kan de aanwezigheid van specifieke antistoffen (IgE) in het bloed worden aangetoond. Dit biedt inzicht in de gevoeligheid voor specifieke allergenen.
Huidtest
Bij een huidpriktest worden kleine hoeveelheden allergenen in de huid gebracht. Een positieve reactie, zichtbaar als een kleine zwelling of roodheid, duidt op een allergie.
Provocatietests
- Inhalatieprovocatie: Hierbij wordt een allergeen via de neus of mond toegediend om een reactie uit te lokken.
- Voedselprovocatie: Deze test wordt ingezet om mogelijke kruisallergieën met voedingsmiddelen te identificeren.
- Bronchusprovocatie: Hiermee wordt de gevoeligheid van de luchtwegen bepaald, vooral bij patiënten met astmatische klachten.
Behandeling van hooikoorts
Hooikoorts kan niet volledig worden genezen, maar de symptomen zijn goed te beheersen. De behandeling bestaat uit leefstijladviezen, medicatie en eventueel immunotherapie.
Leefstijladviezen
Adviseer patiënten over praktische maatregelen, zoals:
- Houd ramen en deuren gesloten tijdens het pollenseizoen.
- Draag een zonnebril buiten om contact met stuifmeel te verminderen.
- Vermijd het drogen van was buiten.
- Douche na buitenactiviteiten om stuifmeel te verwijderen.
Medicatie
- Cromonen: Verstevigen mestcellen om het vrijkomen van histamine te voorkomen. Geschikt voor preventief gebruik.
- Antihistaminica: Blokkeren histaminereceptoren en verminderen zo symptomen. Regelmatig gebruik verhoogt de effectiviteit.
- Corticosteroïden: Verminderen ontstekingen in de slijmvliezen. Deze medicijnen worden vaak voorgeschreven bij ernstige klachten.
Immunotherapie
Bij ernstige of invaliderende klachten kan immunotherapie overwogen worden. Dit proces, dat meerdere jaren duurt, maakt patiënten minder gevoelig voor allergenen door deze in toenemende concentraties toe te dienen. Dit kan via injecties, tabletten of druppels.
Veelgestelde vragen
1. Wanneer verwijs ik een patiënt met hooikoorts naar een allergoloog?
Verwijzing is aangewezen wanneer medicijnen onvoldoende werken, patiënten ernstige bijwerkingen ervaren, of als er sprake is van bijkomende klachten zoals astma of voedselallergie.
2. Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen antihistaminica en corticosteroïden?
Antihistaminica werken snel om symptomen zoals jeuk en een loopneus te verlichten, terwijl corticosteroïden ontstekingen in de slijmvliezen aanpakken en meer geschikt zijn voor langdurige behandeling.
3. Is immunotherapie voor iedereen geschikt?
Niet altijd. Immunotherapie wordt zorgvuldig beoordeeld door een specialist en is vooral geschikt voor patiënten met ernstige en langdurige klachten die niet goed reageren op andere behandelingen.
