Wat is gameverslaving?
Een gameverslaving is meer dan simpelweg veel gamen. Het is een stoornis waarbij een jongere afhankelijk raakt van gamen, wat uiteindelijk invloed heeft op het dagelijks leven. Symptomen zoals obsessief denken aan gamen, steeds langere speelsessies, en irritatie bij het niet kunnen spelen, komen vaak voor. Jongeren met een gameverslaving kunnen moeite hebben om school of werk vol te houden, en verwaarlozen soms zelfs hun eigen welzijn.
Gamegedrag onder jongeren
Uit onderzoek blijkt dat bijna 90% van de jongeren wel eens gamet, waarbij jongens gemiddeld 2 tot 4 keer zo vaak spelen als meisjes. Ongeveer één op de drie jongeren gamet dagelijks en besteed daarbij soms uren achter elkaar aan een spel. Het intensief gamen, meer dan 24 uur per week, komt vaker voor onder jongens (ongeveer 20% op de middelbare school) dan meisjes. Hoewel veel jongeren gamen zonder problemen, kampt zo’n 4% met risicovol of problematisch gamegedrag, wat zich vaak uit in verslavingssymptomen.
Risicofactoren en kwetsbare groepen
Bij bepaalde groepen, zoals jongeren met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) of ADHD, komt problematisch gamegedrag vaker voor. Voor deze jongeren biedt gamen voorspelbaarheid en structuur, wat het moeilijker maakt om een balans te vinden. Daarnaast zijn ze mogelijk gevoeliger voor verslavende aspecten van games, zoals beloningssystemen die dopamine vrijmaken. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarbij het verlangen naar gamen steeds sterker wordt.
Symptomen van gameverslaving
Bij het herkennen van een gameverslaving is het belangrijk op de volgende signalen te letten:
- Obsessie met gamen – continu denken aan gamen, zelfs tijdens andere activiteiten.
- Niet kunnen stoppen – moeite hebben om het spelen te minderen, ondanks negatieve gevolgen.
- Toenemende speeltijd – steeds meer tijd besteden aan gamen om hetzelfde gevoel te behouden.
- Achteruitgang in schoolprestaties – schoolwerk verwaarlozen of problemen met concentreren.
- Sociale isolatie – minder interesse in sociale contacten en andere activiteiten.
- Emotionele klachten – prikkelbaarheid, depressie, en eenzaamheid.
Gevolgen van gameverslaving
Gameverslaving heeft impact op meerdere levensgebieden. Jongeren kunnen door hun gamegedrag lichamelijke klachten ontwikkelen, zoals RSI en vermoeidheid door slaapgebrek. Daarnaast kan overmatig gamen leiden tot psychische problemen, waaronder depressie en angstklachten. De omgeving van de jongere merkt vaak veranderingen, zoals conflicten thuis of minder sociaal contact. Door deze vicieuze cirkel wordt zelfstandig stoppen erg lastig.
Behandeling van gameverslaving
Voor jongeren is er begeleiding mogelijk in de vorm van preventieve ondersteuning of gespecialiseerde hulp. Er bestaan instellingen die jongeren doorverwijzen naar verslavingszorg en ondersteunen bij gedragsverandering. Voor volwassenen zijn er ambulante behandelingen beschikbaar waarbij zij regelmatig een behandelcentrum bezoeken en deelnemen aan zelfhulpgroepen. Dit helpt om niet alleen het gamegedrag, maar ook onderliggende problemen zoals stress en sociale angst aan te pakken.
Veelgestelde vragen
1. Hoe onderscheid ik normaal gamegedrag van een gameverslaving bij jongeren?
Hoewel veel jongeren regelmatig gamen, kan gameverslaving worden herkend aan symptomen zoals een obsessie met gamen, steeds langere speelsessies, en het verwaarlozen van school of sociale contacten. Als deze patronen langere tijd aanhouden en negatieve effecten hebben op het dagelijks leven, kan er sprake zijn van een gameverslaving.
2. Wat kan ik ouders adviseren die vermoeden dat hun kind gameverslaafd is?
Adviseer ouders om eerst met hun kind in gesprek te gaan over het gamegedrag en mogelijke problemen. Zij kunnen hun kind helpen door een balans te vinden tussen gamen en andere activiteiten. Daarnaast kunnen ouders professionele hulp overwegen, vooral als er sprake is van problematisch gedrag.
3. Welke behandelmogelijkheden zijn er voor jongeren met een gameverslaving?
Voor jongeren met een gameverslaving kan een verwijzing naar verslavingszorg helpen. Hier kunnen ze gedragsbegeleiding krijgen en onderliggende problemen aanpakken. Ambulante behandelingen en zelfhulpgroepen kunnen ondersteuning bieden, afhankelijk van de ernst van de verslaving en bijkomende problemen.
