Gameverslaving wordt een steeds groter probleem, vooral onder jongeren. De huisarts speelt een cruciale rol in het herkennen van deze verslaving en het bieden van eerste ondersteuning of doorverwijzing. In dit artikel bespreken we een gestructureerde aanpak die kan helpen om patiënten te ondersteunen bij het herstellen van de controle over hun gamegedrag.
Herkennen en aanpakken van gameverslaving
Gameverslaving kan zich uiten in verlies van controle over het speelgedrag, verwaarlozing van sociale contacten en problemen met werk of school. Als huisarts is het belangrijk om tijdens de anamnese te onderzoeken of er sprake is van excessief gamegedrag en welke problemen hieruit voortvloeien.
1. Voor- en nadelen benoemen
In de eerste consulten wordt vaak stilgestaan bij de voor- en nadelen van gamen. Patiënten worden aangemoedigd om te reflecteren op hun eigen gamegedrag door zowel positieve als negatieve aspecten op te sommen. Hierdoor krijgen zij inzicht in hoe gamen hun leven beïnvloedt, en dit kan hen motiveren om gedragsverandering na te streven.
2. Heldere afspraken maken
Het stellen van concrete afspraken kan helpen bij het terugdringen van het speelgedrag. Denk aan afspraken als: “ik game na 20.00 uur niet meer” of “ik beperk mijn gamen tot het weekend.” Voor patiënten kan het ook nuttig zijn om hun intenties te delen met anderen, zoals familie of vrienden, om de stap naar gedragsverandering te versterken.
3. Doelen stellen
Het stellen van realistische en haalbare doelen is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Patiënten kunnen bijvoorbeeld kiezen om hun gamegedrag terug te brengen naar maximaal twee uur per dag of zelfs volledig te stoppen. Het vaststellen van een doel geeft richting aan de behandeling en creëert een helder eindpunt waar naartoe gewerkt kan worden.
4. Speelgedrag bijhouden
Een waardevol hulpmiddel is het bijhouden van de speeltijden. Dit kan eenvoudig gebeuren met een “Game Uren Kaart”, waarop patiënten noteren wanneer en hoe lang ze gamen. Door het speelgedrag inzichtelijk te maken, ontstaat bewustwording, wat helpt om te zien of gestelde doelen worden gehaald. Deze gegevens bieden de huisarts bovendien nuttige input bij vervolggesprekken.
5. Risicosituaties identificeren
Een terugkerend thema in de behandeling is het herkennen van situaties waarin de drang tot gamen het grootst is. Dit kunnen momenten zijn zoals thuiskomst na school of werk, slaapproblemen of stressvolle gebeurtenissen. Het helpt als patiënten zich bewust worden van deze situaties, zodat zij kunnen anticiperen op hun gedrag.
6. Opstellen van een actieplan
Naast het identificeren van risicosituaties is het maken van een actieplan van groot belang. Dit plan omvat alternatieven voor gamen in situaties die vaak tot overmatig spelgedrag leiden. Een patiënt kan bijvoorbeeld afspreken om na school een wandeling te maken in plaats van direct achter de computer te gaan zitten. Het actieplan helpt om risico’s op terugval te verkleinen en stimuleert het gebruik van andere copingstrategieën.
Veelgestelde vragen
1. Hoe herken ik als huisarts een gameverslaving?
Gameverslaving is te herkennen aan tekenen zoals obsessieve gedachten aan gamen, verlies van controle over speeltijden, en verwaarlozing van sociale en persoonlijke verplichtingen. Bespreek bij de anamnese hoe het gamen het dagelijks functioneren beïnvloedt.
2. Welke behandeling kan ik als huisarts bieden?
De eerste behandeling kan bestaan uit ondersteunende gesprekken, waarin patiënten worden aangemoedigd om hun speelgedrag te evalueren en concrete doelen te stellen. Is er sprake van ernstige problematiek, dan kan een doorverwijzing naar een gespecialiseerde behandelaar worden overwogen.
3. Wanneer is een doorverwijzing noodzakelijk?
Als blijkt dat de patiënt ernstige persoonlijke of sociale problemen ondervindt door het gamegedrag, of als eerdere interventies onvoldoende effect hebben, kan een doorverwijzing naar een psycholoog of een instelling voor verslavingszorg passend zijn.
