Wat is dysmenorroe?
Dysmenorroe verwijst naar hevige krampende pijn in de onderbuik of rug tijdens de menstruatie, vaak vergezeld door symptomen zoals braken, hoofdpijn en stemmingswisselingen. Deze aandoening is het meest voorkomend bij vrouwen in de leeftijdsgroepen van 15-24 jaar en 25-44 jaar. Dysmenorroe wordt onderscheiden in twee types: primaire en secundaire dysmenorroe.
Primaire versus secundaire dysmenorroe
Primaire Dysmenorroe heeft geen aanwijsbare organische oorzaak. Het begint vaak binnen twee jaar na de eerste menstruatie en duurt doorgaans 48 tot 72 uur. De pijn is meestal gerelateerd aan verhoogde niveaus van prostaglandinen, stoffen die de baarmoedercontracties intensiveren en zo pijn veroorzaken.
Secundaire Dysmenorroe ontstaat meestal jaren na de menarche en wordt veroorzaakt door organische aandoeningen zoals endometriose, ovariumcysten, of een bekkenontsteking (PID). De symptomen komen zowel vóór als tijdens de menstruatie voor.
Oorzaken en etiologie
Bij primaire dysmenorroe zijn de precieze oorzaken onbekend, maar verhoogde prostaglandines in het endometrium spelen een belangrijke rol. Deze stoffen veroorzaken intensieve baarmoedercontracties, wat leidt tot pijn. Secundaire dysmenorroe is vaak gerelateerd aan specifieke medische aandoeningen die moeten worden opgespoord en behandeld.
Diagnostische benadering
De diagnose dysmenorroe wordt meestal gesteld op basis van de klachten en de timing in relatie tot de menstruatiecyclus. Er zijn geen specifieke tests voor dysmenorroe, maar als er een vermoeden van een onderliggende aandoening zoals PID of endometriose is, kunnen aanvullende onderzoeken worden overwogen om deze te bevestigen of uit te sluiten.
Behandelopties
Medicamenteuze behandeling
Bij de behandeling van dysmenorroe worden vaak medicaties voorgeschreven. Dit omvat:
- NSAID’s: Non-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals ibuprofen zijn effectief in het verminderen van pijn door het remmen van prostaglandinesynthese. Ze zijn effectief gebleken in meerdere onderzoeken, hoewel bijwerkingen zoals gastro-intestinale klachten kunnen optreden.
- Anticonceptiva: Gecombineerde orale anticonceptiva kunnen helpen bij het verminderen van dysmenorroeklachten. Uit recent onderzoek blijkt dat een combinatie van ethinylestradiol en desogestrel effectief kan zijn, hoewel resultaten kunnen variëren en bijwerkingen zoals stemmingswisselingen kunnen optreden.
- Eenvoudige Analgetica: Acetylsalicylzuur en paracetamol kunnen ook worden voorgeschreven, hoewel hun effectiviteit minder significant is vergeleken met NSAID’s.
Niet-medicamenteuze behandelingen
- Warme Kruiken: Het aanbrengen van een warme kruik op de buik blijkt effectief in het verlichten van pijn en heeft geen bijwerkingen. Dit kan een goede aanvulling zijn op medicamenteuze behandelingen.
- TENS (Transcutane Elektrische Zenuw Stimulatie): Hoge frequentie TENS kan pijn verlichten, hoewel het gebruik hiervan minder praktisch kan zijn en bijwerkingen zoals spiertrillingen kan veroorzaken.
- Vitaminen en Kruiden: Er is beperkt bewijs dat vitamines zoals B1 en E, evenals magnesium, nuttig kunnen zijn bij de behandeling van dysmenorroe. Het bewijs is echter niet sterk en de effectiviteit kan variëren.
Veelgestelde vragen
1. Hoe kan een huisarts dysmenorroe onderscheiden van secundaire dysmenorroe?
Bij dysmenorroe zonder aanwijsbare oorzaak spreken we van primaire dysmenorroe. Secundaire dysmenorroe wordt vermoed als er sprake is van langdurige en ernstige symptomen, vooral als deze gepaard gaan met andere klachten zoals dyspareunie of chronische buikpijn. Aanvullende onderzoeken kunnen nodig zijn om onderliggende aandoeningen zoals endometriose of PID te identificeren.
2. Wat zijn de meest effectieve behandelingen voor dysmenorroe?
NSAID’s worden vaak beschouwd als de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor dysmenorroe. Warmtebehandeling met een warme kruik kan ook nuttig zijn. Het gebruik van anticonceptiva kan ook verlichting bieden, hoewel dit afhankelijk is van individuele respons en bijwerkingen.
3. Welke niet-medicamenteuze behandelingen kunnen helpen bij dysmenorroe?
Warme kruiken en hoge frequentie TENS zijn de meest onderzochte niet-medicamenteuze behandelingen voor dysmenorroe en kunnen effectief zijn in het verlichten van pijn. Andere behandelingen zoals acupunctuur en manuele therapie hebben geen significant effect aangetoond in studies.
