Interview
‘Kansenongelijkheid verminderen bij studenten en patiënten vereist niet dezelfde aanpak’
Diversiteit, inclusie, cultuursensitieve zorg, het zijn thema’s waar steeds meer aandacht voor komt. Hoe bed je ze structureel in de organisatie in? Chantal van Andel, diversiteit en inclusie-adviseur onderwijs in het Erasmus MC, is er al een aantal jaar mee bezig. ‘Het gaat om een vorm van organisatieverandering die dezelfde structurele aandacht zou moeten krijgen als duurzaamheid en wetenschappelijke integriteit.’
‘Het beleid loopt achter op de wetenschap’
Af en toe heeft ze het gevoel dat ze zichzelf herhaalt. Maar cardioloog Janneke Wittekoek ziet toch dagelijks hoe de praktijk achterblijft bij de wetenschap en de ervaringen van experts. ‘Daarom blijf ik zeggen: leer van ervaringen en durf af te wijken van het protocol.’
‘De overgang begint eerder dan je denkt en heeft soms grote gevolgen’
Noodgedwongen een stap terugdoen op het werk, relatiestrubbelingen en soms zelfs hart-en vaatziekten die niet meer overgaan. De overgang is voor veel vrouwen meer dan een ‘fase’ die vanzelf weer voorbij trekt. Gynaecoloog Femi Janse: ‘Herken de vroege tekenen en weet welke mogelijkheden de nieuwe NHG-Standaard je biedt.’
Cultuursensitieve zorg: ‘Veel huisartsen weten niet dat tolken vergoed worden’
Taal is de allergrootste barrière als het aankomt op cultuursensitief zorgverlenen, vindt Yordi Lassooy Tekle. Ze pleit voor het vaker inzetten van tolken in de gezondheidszorg, of nog beter culturele mediators. ‘Het belang van taal wordt zwaar onderschat.’
‘Voor cultuursensitieve zorg bestaat geen spoorboekje’
Het zorgsysteem, mentale ziekten of het levenseinde: zomaar drie onderwerpen die dagelijkse kost zijn in de huisartsenpraktijk. Maar bij patiënten met een andere etnische achtergrond kunnen verschillende referentiekaders behoorlijk botsen. ‘Zet je eigen bril eens af.’
‘Ook in tien minuten kun je de kracht van het verschil benutten’
Cultuursensitief werken creëert ruimte voor een echte ontmoeting tussen zorgverlener en de leefwereld van de patiënt, is het idee van VWS. Kan dat ook in tien minuten consulttijd? Jazeker, vindt communicatiewetenschapper en trainer Mireille Ollivieira.
‘De zwangerschap is een bijzondere stresstest voor het lichaam’
Zowel klassieke risicofactoren als pre-eclampsie tijdens de zwangerschap kunnen voor een levenslang verhoogd cardiovasculair risico zorgen. Internist-vasculair geneeskundige Koen Verdonk van het Erasmus MC doet er al jaren onderzoek naar. ‘Behandelen van hypertensie, ook postpartum, is echt zinvol.’
‘Het zou goed zijn als alle vrouwen op hun veertigste een overgangsconsult krijgen’
Vrouwen verschillen op drie belangrijke punten van mannen: ze hebben een menstruele cyclus, kunnen zwangerschappen doormaken en komen in de overgang. Over de eerste twee zaken komt steeds meer openheid, maar kennis over de overgang schiet nog danig tekort. Maar: ‘De huisarts hoeft niet alles te doen.’
Pleidooi voor een bredere kijk op onverklaarbare lichamelijke klachten
Ongeveer 2 miljoen mensen kampen met chronische pijn waar geen lichamelijke verklaring voor te vinden is. Vaak krijgen deze patiënten van zorgverleners te horen dat ze er maar moeten leren leven. De artsen Lian Tjon Soei Len en Christine Deurman pleiten voor een bredere benadering. ‘Dat onderdrukte emoties een oorzaak kunnen zijn van pijn, wordt nu structureel onderbelicht.’
Pilot langdurige ondersteuning voor thuiswonende kwetsbare ouderen
Eenzaamheid, geheugenproblemen, een zwak netwerk. Voor ouderen met problemen op meerdere leefgebieden is vaak weinig passende hulp voorhanden. In Nijmegen wordt al meer dan twee jaar op beperkte schaal een Sociaal arrangeur ingezet die deze groep langdurige ondersteuning biedt. De huisartsen die bij het project zijn betrokken, hebben deze patiënten nu beter in beeld.
