Interview

Hoe ben je opgevoed? Speelt religie een rol als je ziek bent? Wat doe je naast de zorg die wij bieden? Het zijn typische vragen uit het Culturele Interview die voor alle patiënten van belang kunnen zijn. Cor Hoffer geeft er een presentatie over op het congres Cultuursensitieve zorg. ‘Als je deze vragen stelt, voelen patiënten zich serieus genomen en werk je aan een vertrouwensrelatie.’

Soms verlopen gesprekken stroever als je als arts een andere culturele achtergrond hebt dan de patiënt. Rozemarijn van Bruchem-Visser, internist ouderengeneeskunde en trekker van de migrantenpoli van het Erasmus MC, heeft zich verdiept in hoe artsen beter kunnen aansluiten bij de culturele achtergrond van patiënten. ‘Wij artsen hebben vaak onbewust veel vooroordelen.’

Cultuursensitieve zorg gaat verder dan je als zorgverlener beter afstemmen op mensen van kleur. Ook gender, fysieke en sociale beperkingen zouden daarin mee genomen moeten worden. ‘Het is zorgelijk als mensen een minder goede behandeling krijgen omdat ze een brief niet kunnen lezen. Of omdat gedacht wordt dat ze toch niet therapietrouw zullen zijn.’

Het gebruik van morfine, palliatieve sedatie en reanimatie, het kan frictie oproepen in de zorg voor moslimpatiënten. Dr. Hassan Bakir licht op het congres cultuursensitieve zorg toe hoe zorgverleners goede palliatieve zorg kunnen geven aan deze doelgroep. ‘Hoe eerder je het gesprek over het levenseinde voert, hoe beter. Maar wees voorzichtig en geef medische informatie op maat.’

Wereldwijd is er een grote variatie in hoe mensen reageren op traumatische gebeurtenissen. Cultuur is van belang als het gaat om het begrijpen en behandelen van psychotrauma. Mahnaz Issa-Ghariq, klinisch psycholoog en psychotherapeut, gaat op het komende congres Cultuursensitieve zorg dieper in op dit onderwerp. ‘Het voelen van emoties is vrij universeel. Maar de inbedding kan anders zijn.’

Er is nog altijd sprake van onderdiagnose als het gaat om dementie bij ouderen met een migratie-achtergrond. Geriater Jos van Campen vertelt op het congres cultuursensitieve zorg in juni onder meer waar huisartsen op moeten letten bij deze groep en welke instrumenten geschikt zijn om een diagnose te stellen. ‘Deze groep is vaak jonger, heeft somberheidsklachten en diabetes.’

Dicky Yee was vijftien toen hij voor zijn ernstig zieke moeder gesprekken met de arts vertaalde naar het Kantonees. Achteraf vroeg hij zich af of zijn moeder wel voldoende informatie had gekregen om de juiste keuzes te kunnen maken. Nu hij zelf geneeskunde studeert, pleit hij voor de inzet van professionele tolken bij slecht nieuwsgesprekken en complexe behandelingen.

Gender, leeftijd, cultuur. Ook zorgverleners hebben de neiging om mensen op basis van bepaalde kenmerken in hokjes te plaatsen en daar hun communicatie op af te stellen. En dat gaat niet altijd goed. Sascha Haans geeft op het congres cultuursensitieve zorg een workshop over broaching, een gesprekstechniek waarmee je meer veiligheid en aansluiting bij de patiënt creëert.

Brenda Ott, huisarts en kaderarts ouderengeneeskunde, is al meer dan tien jaar bezig met het thema proactieve zorgplanning. Wat begon als een onderzoek naar reanimatiewensen van ouderen, groeide uit tot een brede visie op behandelwensen en persoonlijke zorg in de laatste levensfase. “Het gesprek over reanimatie bleek onderdeel te zijn van een groter verhaal: wat is belangrijk voor iemand? Waar is iemand bang voor? En welke waarden en behoeften spelen een rol?”