ADHD

Wat is ADHD?

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een neurobiologische aandoening die wordt gekenmerkt door aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Deze symptomen kunnen het functioneren in verschillende levensdomeinen beïnvloeden, zoals school, werk en sociale relaties.

ADHD bij kinderen

Bij kinderen uit ADHD zich vaak in concentratieproblemen, impulsief gedrag en hyperactiviteit. Dit kan leiden tot leerproblemen, conflicten met docenten en moeilijkheden in sociale interacties. In de klas kunnen kinderen moeite hebben om stil te zitten of instructies op te volgen. Dit heeft gevolgen voor hun schoolprestaties en zelfbeeld.

ADHD bij volwassenen

Volwassenen met ADHD ervaren vaak uitdagingen op het gebied van werk, relaties en planning. Zij kunnen moeite hebben met het organiseren van taken, impulsief beslissingen nemen en emotionele wisselingen ondervinden. ADHD wordt bij volwassenen soms pas laat gediagnosticeerd, omdat de symptomen vaak worden toegeschreven aan stress of andere psychische klachten.

Diagnostiek van ADHD

De diagnose ADHD wordt gesteld op basis van observatie, gestructureerde vragenlijsten en gesprekken met de patiënt en diens omgeving.

Consult bij de huisarts

Bij een vermoeden van ADHD zal de huisarts een uitgebreide anamnese afnemen. Hierbij wordt gekeken naar de symptomen en hoe deze het dagelijks functioneren beïnvloeden. Ook wordt nagegaan of er andere oorzaken kunnen zijn voor de klachten, zoals slaapproblemen of angststoornissen.

Doorverwijzing

Als de klachten wijzen op ADHD, kan de huisarts doorverwijzen naar een specialist, zoals een psychiater of GZ-psycholoog. Voor kinderen gebeurt dit vaak via de jeugd-GGZ.

Diagnostisch onderzoek

Het diagnostisch traject bestaat uit:

• Gestructureerde interviews met de patiënt en naasten
• Gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten
• Eventueel aanvullend neuropsychologisch onderzoek
• Evaluatie van comorbide stoornissen, zoals angst of depressie

Oorzaken van ADHD

ADHD heeft een complexe etiologie, waarbij zowel genetische als omgevingsfactoren een rol spelen.

Erfelijkheid

Onderzoek toont aan dat ADHD grotendeels erfelijk is. Familieleden van iemand met ADHD hebben een verhoogde kans om ook symptomen te vertonen.

Hersenfunctie

Bij mensen met ADHD werken bepaalde hersengebieden, zoals de prefrontale cortex, anders. Dit beïnvloedt de regulatie van aandacht en impulsbeheersing.

Omgevingsfactoren

Factoren zoals vroeggeboorte, blootstelling aan schadelijke stoffen tijdens de zwangerschap en stressvolle jeugdomstandigheden kunnen het risico op ADHD verhogen.

Behandeling van ADHD

Hoewel ADHD niet volledig genezen kan worden, zijn er behandelingen die de symptomen kunnen verminderen.

Medicatie

De meest gebruikte medicatie voor ADHD is methylfenidaat (zoals Ritalin of Concerta). Dit helpt bij concentratie en impulscontrole. Andere medicatieopties zijn dexamfetamine en atomoxetine.

Bijwerkingen:

• Verminderde eetlust
• Slaapproblemen
• Hoofdpijn
• Prikkelbaarheid

Gedragstherapie

Coaching en cognitieve gedragstherapie helpen patiënten met het aanleren van structuren en strategieën om beter om te gaan met ADHD-symptomen.

Leefstijlaanpassingen

• Regelmaat: vaste dagstructuur helpt bij het behouden van overzicht.
• Beweging: sporten helpt bij het verminderen van onrust.
• Voeding: een gebalanceerd dieet zonder overmatig suiker- en cafeïnegebruik kan bijdragen aan een stabieler energieniveau.
• Slaap: een consistent slaapritme bevordert concentratie en emotionele stabiliteit.

Gevolgen van ADHD

ADHD kan op verschillende gebieden impact hebben:

Thuis

Kinderen met ADHD hebben vaak begeleiding nodig bij schoolwerk en routines. Volwassenen kunnen problemen ondervinden met huishoudelijke taken en financiën.

Werk en school

ADHD kan leiden tot onderpresteren, moeite met deadlines en conflicten met collega’s of docenten.

Sociale relaties

Snel afgeleid zijn en impulsieve reacties kunnen misverstanden en spanningen in relaties veroorzaken.

Vooruitzichten voor mensen met ADHD

Met de juiste ondersteuning en behandelingen kunnen mensen met ADHD goed functioneren in het dagelijks leven. Individuele begeleiding en aanpassingen in de omgeving kunnen helpen om sterke punten te benutten.

Veelgestelde vragen

1. Hoe onderscheid ik ADHD van andere psychische aandoeningen?

ADHD kan symptomen delen met angststoornissen, depressie en autisme. Een gedegen anamnese en diagnostische screening zijn essentieel. Indien twijfel bestaat, is doorverwijzing naar een specialist aanbevolen.

2. Wanneer is medicatie noodzakelijk?

Medicatie wordt aangeraden als de symptomen het functioneren ernstig beperken en andere interventies onvoldoende helpen. De keuze voor medicatie wordt gemaakt in overleg met de patiënt en eventueel diens ouders.

3. Welke rol speelt de huisarts in de behandeling van ADHD?

De huisarts speelt een centrale rol in signalering, verwijzing en het monitoren van medicatiegebruik. Ook kan de huisarts advies geven over leefstijl en ondersteuning bieden bij psychosociale problematiek.