Wat is een blauwe moedervlek?
Een blauwe moedervlek, ook bekend als blue naevus, is een pigmentvlek met een blauwzwarte of blauwgrijze kleur. Deze moedervlek ontstaat vaak pas in de kindertijd of jonge volwassenheid en komt voor bij verschillende huidtypes en rassen. In de meeste gevallen is deze moedervlek goedaardig, maar zeldzame subtypes, zoals de cellulaire blue naevus, kunnen een risico op kwaadaardige ontaarding hebben.
Hoe ontstaat een blauwe moedervlek?
Een blue naevus ontstaat door een ophoping van melanine-producerende pigmentcellen diep in de huid, wat zorgt voor de karakteristieke blauwe tint. Hoewel de precieze oorzaak van deze ophoping onbekend is, kan dit fenomeen zich bij iedereen voordoen. De blauwe kleur ontstaat doordat het pigment diep in de huid ligt, waardoor de kleur optisch door de huidlagen heen lijkt te ‘blauwkleuren’.
Herkenning van een blauwe moedervlek
Een blue naevus verschijnt meestal als een solitaire vlek of nodus van maximaal 1 cm doorsnee, vaak zonder jeuk of pijn. Deze moedervlek kan op diverse lichaamsdelen voorkomen, maar wordt vooral gezien op de hand- en voetruggen. In zeldzame gevallen kan een blue naevus groter worden (tussen 1 en 3 cm) en zich ontwikkelen op plaatsen zoals de onderrug of de billen. De gewone blue naevus is over het algemeen goedaardig, terwijl de cellulaire blue naevus een verhoogd risico op maligniteit kan hebben, met name bij een locatie op de hoofdhuid.
Blue naevus soorten
- Gewone blue naevus: Een blauw of blauwzwarte vlek of knobbeltje, vaak niet groter dan 1 cm.
- Cellulaire blue naevus: Donkerblauw tot zwart, bolvormig en vaak groter (1-3 cm), met een hogere kans op kwaadaardige ontaarding.
Diagnostiek bij een blue naevus
De diagnose kan vaak klinisch gesteld worden op basis van het uiterlijk van de moedervlek. Bij twijfel of indien maligniteit vermoed wordt, kan de moedervlek operatief worden verwijderd voor histopathologisch onderzoek. Dermatoscopie is een nuttig hulpmiddel om onderscheid te maken tussen een blue naevus en mogelijk kwaadaardige huidafwijkingen zoals een melanoom.
Behandelopties bij een blue naevus
Een blue naevus behoeft in principe geen medische behandeling wanneer deze goedaardig is. Verwijdering kan echter overwogen worden om cosmetische redenen of bij verdenking op maligniteit. Bij verwijdering wordt vaak gekozen voor een excisie met een marge van normale huid om volledige verwijdering te waarborgen en om microscopisch onderzoek mogelijk te maken. Een kleine blue naevus kan eventueel met een pigmentlaser behandeld worden, wat littekenvorming kan minimaliseren.
Wanneer Is verwijdering noodzakelijk?
- Cosmetische redenen: Bijvoorbeeld wanneer de patiënt hinder ondervindt van de opvallende kleur.
- Verdenking op melanoom: Als de moedervlek van kleur, grootte of vorm verandert, bloeden of zweren vertoont, is verwijdering noodzakelijk voor verder onderzoek.
Wat kan een patiënt zelf doen?
Adviseer patiënten om de moedervlek regelmatig zelf te controleren op veranderingen. Verwijs hen naar de ABCDE-regel (Asymmetrie, Border (rand), Color (kleur), Diameter en Evolutie) als richtlijn voor zelfonderzoek, en adviseer contact op te nemen bij ongewone veranderingen.
Veelgestelde vragen
1. Kan een blue naevus altijd klinisch onderscheiden worden van een melanoom?
Een blue naevus kan vaak visueel worden onderscheiden van een melanoom door een ervaren arts. Bij twijfel of atypische kenmerken, zoals groei of vormverandering, kan excisie en microscopisch onderzoek nodig zijn om een melanoom uit te sluiten.
2. Is een blue naevus altijd goedaardig?
Meestal is een blue naevus goedaardig, maar een specifiek subtype, de cellulaire blue naevus, heeft een licht verhoogde kans op kwaadaardige ontaarding, vooral als deze zich op de hoofdhuid bevindt.
3. Wat zijn de behandelmogelijkheden bij een cosmetisch storende blue naevus?
Bij cosmetische hinder kan een blue naevus worden verwijderd met excisie of een pigmentlaser, afhankelijk van de grootte en locatie. Laserbehandelingen geven vaak minder littekenvorming, maar zijn niet altijd geschikt voor diep gelegen of grotere moedervlekken.
