De huisarts ziet regelmatig patiënten met verhoogde leverwaarden. Dit kan allerlei oorzaken hebben. Het is hierbij de vraag wat de huisarts zelf kan doen en welke patiënt doorgestuurd moet worden naar de tweede lijn.
Voor hepatitis A en E moet gedacht worden aan oro-fecale contacten (bijvoorbeeld besmet drinkwater). Voor hepatitis B en C moet gedacht worden aan bloed-bloedcontacten (ook tatoeages, prikaccidenten) en onbeschermde seksuele contacten (tabel 1).
Tabel 1 Risicocontacten in verband met hepatitis
|
risicocontacten
|
hepatitis A
|
hepatitis B
|
hepatitis C
|
hepatitis E
|
|---|---|---|---|---|
|
besmet voedsel en water
|
ja
|
nee
|
nee
|
ja
|
|
ontlasting en urine
|
ja
|
nee
|
nee
|
ja
|
|
bloed en lichaamsvloeistoffen met bloedbijmenging
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
prik-, snij-, spat- en bijtaccidenten
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
niet-steriel uitgevoerde medische ingreep in endemisch gebied
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
tatoeage, piercing, acupunctuur (uitgevoerd in endemisch gebied)
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
geboorte kind van een moeder die virusdrager is
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
ejaculaat en vaginaal vocht
|
nee
|
ja
|
nee
|
nee
|
|
speeksel
|
nee
|
nee
|
nee
|
nee
|
Denk daarom vooral bij reizigers naar endemische gebieden, promiscuïteit, verstandelijk gehandicapten en (ex-)druggebruikers aan virale hepatitis. Allochtonen uit een endemisch gebied (Turkije, Midden-Oosten, Verre Oosten) hebben een hoger risico op dragerschap van hepatitis B en C. Het valt te overwegen hierop actief te screenen (tabel 2).
Tabel 2 Risicogroepen in verband met hepatitis
|
risicogroepen
|
hepatitis A
|
hepatitis B
|
hepatitis C
|
hepatitis E
|
|---|---|---|---|---|
|
beroepsrisico
|
ja
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
reizigers naar endemische gebieden
|
ja
|
ja
|
nee
|
ja
|
|
(gezins)contacten met besmette personen
|
ja
|
ja
|
nee
|
nee
|
|
wisselende seksuele contacten
|
ja (oro-anaal)
|
ja
|
nee
|
nee
|
|
verstandelijk gehandicapten
|
ja
|
ja
|
nee
|
nee
|
|
kinderen in kinderopvangcentra en groep 1 en 2
|
ja
|
nee
|
nee
|
nee
|
|
afkomstig uit endemisch gebied
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
positieve familieanamnese chronische hepatitis of levercelcarcinoom
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
(ex-)druggebruikers (intraveneus)
|
nee
|
ja
|
ja
|
nee
|
|
ontvangers van bloed of bloedproducten
|
nee
|
niet in NL (sinds 1975)
|
niet in NL (sinds 1992)
|
Nee
|
Wat zijn de gevolgen van virale hepatitis?
Het belang van actief screenen op hepatitis B en C is dat deze ziektebeelden tegenwoordig goed behandelbaar zijn met medicatie met weinig bijwerkingen. Hepatitis C is tegenwoordig met een kuur van acht tot twaalf weken te genezen. Onbehandelde hepatitis B en C kunnen uiteindelijk leiden tot levercirrose met alle complicaties van dien (ascites, bloedingen). Leverkanker is een reëel risico bij deze patiëntengroep.
Bron: Bijblijven, Uitgave 7/2018
Beeld: © bluebay2014 / stock.adobe.com
