Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Moeheid | Open Access

Moeheid is een aspecifieke klacht. Met andere woorden: er is een breed spectrum van mogelijk lichamelijke en psychische oorzaken. Hierdoor is de diagnostiek geen gemakkelijke opgave. Het is de taak van de arts die met moeheid als nieuwe klacht wordt geconfronteerd om in de eerste plaats op een zo rationeel mogelijk wijze belangrijke oorzaken (somatisch of psychisch) uit te sluiten, of eventueel aan te tonen.

Literatuur

1. NANDA. Fatigue. In: MacFarland G, MacFarlane E, redacteuren. Nursing diagnosis and intervention. 2e druk. St. Lewis: Mosby; 1993. p. 288–92.

2. Lamberts H. In het huis van de huisarts. Verslag van het Transitieproject. Lelystad: Meditekst; 1991.

3. Kenter EGH, Okkes IM. Prevalentie en behandeling van vermoeide patiënten in de huisartspraktijk; gegevens uit het Transitieproject. Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:796–801.PubMed

4. Chen MK. The epidemiology of self-percieved fatigue among adults. Prev Med. 1986;15:74–81.CrossRefPubMed

5. Bensing JM, Schreurs K. Sekseverschillen bij moeheid. Huisarts Wet. 1995;138:412–21.

6. Linden MW van der, Westert GP, Bakker D de, et al. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht: Nivel; 2004.

7. Pawlikowska T, Chalder T, Hirsch SR, et al. Population based study of fatigue and psychological distress. BMJ. 1994;308:763–6.CrossRefPubMedPubMedCentral

8. Rijken PM, Velden J van der, Dekker J, et al. Moeheid en het chronisch vermoeidheidssyndroom. Utrecht: Nivel; 1996.

9. Hardy SE, Studenski SA. Fatigue predicts mortality in older adults. J Am Geriatr Soc. 2008;56:1910–4.CrossRefPubMedPubMedCentral

10. Sabes-Figuera R, McCrone P, Hurley M, et al. The hidden cost of chronic fatigue to patients and their families. BMC Health Serv Res. 2010;10:56.CrossRefPubMedPubMedCentral

11. Bleijenberg G. Attributies en chronische vermoeidheid. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:1510–2.PubMed

12. Morrel DC, Wale CJ. Symptoms perceived and recorded by patients. J R Coll Gen Pract. 1976;26:192–9.

13. David A, Pelosi A, McDonald E, et al. Tired, weak, or in need of rest: fatigue among general practice attenders. BMJ. 1990;301:1199–202.CrossRefPubMedPubMedCentral

14. Windt DA van der, Dunn KM, Spies-Dorgelo MN, et al. Impact of physical symptoms on perceived health in the community. J Psychosom Res. 2008;64:265–74.

15. Cardol M, Bensing J, Verhaak P, Bakker D. Fatigue: determinants, course and care [Moeheid: determinanten, beloop en zorg]. Utrecht: Nivel; 2005.

16. Okkes IM, Oskam SK, Boven K van, Lamberts H. Data uit het Transitieproject (1985–2003). 2005.www.​transhis.​nl.

17. Nijrolder I, Windt DA van der, Horst HE van der. Prognosis of fatigue and functioning in primary care: a 1-year follow-up study. Ann Fam Med. 2008;6:519–27.

18. Nijrolder I, Leone SS, Horst HE Van der. Explaining fatigue: an examination of patient causal attributions and their (in)congruence with family doctorsʼ initial causal attributions. Eur J Gen Pract. 2015;1:1–6.

19. Ridsdale L, Evans A, Jerrett W, et al. Patients who consult with tiredness: frequency of consultation, perceived causes of tiredness and its association with psychological distress. Br J Gen Pract. 1994;44:413–6.PubMedPubMedCentral

20. Kirk J, Douglas R, Nelson E, et al. Chief complaint of fatigue: a prospective study. J Fam Pract. 1990;30:33–41.PubMed

21. Matthews DA, Manu P, Lane TJDA. Evaluation and management of patients with chronic fatigue. Am J Med Sci. 1991;302:269–77.CrossRefPubMed

22. Zaat JOM, de Haan M, Claessen FAP. Huisarts en moeheid. Maarssen: Elsevier; 1998.

23. Ruffin MT, Cohen M. Evaluation and management of fatigue. Review. Am Fam Physician. 1994;50:625–34.PubMed

24. Fosnocht KM, Ende J. Approach to the adult patient with fatigue. www.​uptodat.​com; topic laatste update 4 maart 2015. Geraadpleegd op: 20 oktober 2015.

25. Terluin B. Overspanning onderbouwd. Een onderzoek naar de diagnose surmenage in de huisartspraktijk [dissertatie]. Utrecht: Universiteit van Utrecht; 1994.

26. Solberg LI. Lassitude. A primary care evaluation. JAMA. 1984;251:3273–6.CrossRef

27. Seller RH, Symons AB. Differential diagnosis of common complaints, 6e druk. Philadelphia, PA: Saunders; 2012.

28. Knottnerus JA, Starmans R, Vissers A. Diagnostische conclusies van de huisarts naar aanleiding van onverklaarde moeheid. Huisarts Wet. 1987;30:9–12.

29. Hjelm M, Wadman B. Clinical symptoms, haemoglobin concentrations and erythrocyte biochemistry. Clin Haematol. 1974;3:689–703.

30. Verdon F, Burnand B, Stubi CL, et al. Iron supplementation for unexplained fatigue in non-anaemic women: double blind randomised placebo controlled trial. BMJ. 2003;326(7399):1124.CrossRefPubMedPubMedCentral

31. Roy S, Sherman A, Monari-Sparks MJ, et al. Correction of low vitamin D improves fatigue: effect of correction of low vitamin D in fatigue study (EViDiF study). N Am J Med Sci. 2014;6:396–402.CrossRefPubMedPubMedCentral

32. Fosnocht KM, Ende J. Approach to the adult patient with fatigue. Uptodate www.​uptodate.​com, laatste update Maart 2015. Geraadpleegd op: oktober 2015.

33. Wessely S, Chalder T, Hirsch S, et al. Psychological symptoms, somatic symptoms, and psychiatric disorder in chronic fatigue and chronic fatigue syndrome: a prospective study in the primary care setting. Am J Psychiatry. 1996;153:1050.CrossRefPubMed

34. Weel-Baumgarten EM van, Gelderen MG van, Grundmeijer HGLM, et al. NHG-standaard Depressie. 2e herziening. 2012. www.​nhg.​org/​NHG-standaarden.

35. Koch H, Bokhoven MA van, Riet G ter, et al. What makes general practitioners order blood tests for patients with unexplained complaints? A cross-sectional study. Eur J Gen Pract. 2008;15:22–8.

36. Skapinakis P, Lewis G, Mavreas V. Temporal relations between unexplained fatigue and depression: longitudinal data from an international study in primary care. Psychosom Med. 2004;66:330–5.CrossRefPubMed

37. IOM (Institute of Medicine). Beyond myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome: redefining an illness. Washington, DC: The National Academies Press; 2015. www.​iom.​edu/​mecfs.

38. Richtlijn voor diagnose, behandeling, begeleiding en beoordeling van patiënten met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Utrecht: CBO; 2013. www.​diliguide.​nl/​document/​3435.

39. Kenter EGH, Okkes IM, Oskam SK, Lamberts H. Tiredness in Dutch family practice. Data on patients complaining of and/or diagnosed with ‘tiredness’. Fam Pract. 2003;20:434–40.CrossRefPubMed

40. Nijrolder I, Windt D van der, Vries H de, Horst HE van der. Diagnoses during follow-up of patients presenting with fatigue in primary care. CMAJ. 2009;181:683–6.

41. Sugarman JR, Berg AO. Evaluation of fatigue in a family practice. J Fam Pract. 1984;19:643–7.PubMed

42. Kroenke K, Wood DR, Mangelsdorff D, et al. Chronic fatigue in primary care. Prevalence, patient characteristics and outcome. JAMA. 1988;260:929–34.CrossRefPubMed<