Een ademhaling die meer vertelt dan je denkt
Een recente publicatie in Current Biology beschrijft hoe onderzoekers een draagbaar apparaat ontwikkelden dat 24 uur lang de luchtstroom via de neus registreert. Op basis van deze gegevens konden zij personen met bijna 97% nauwkeurigheid identificeren. Wat begon als onderzoek naar reukzin, leidde tot verrassende inzichten over de samenhang tussen ademhaling, hersenactiviteit en gezondheid.
Ademhaling als individuele handtekening
Herkenning via nasale luchtstroom
Het onderzoeksteam van het Weizmann Institute of Science liet honderd gezonde volwassenen het apparaat dragen tijdens hun dagelijkse bezigheden. Het systeem maakte gebruik van zachte buisjes onder de neus om de luchtstroom van elk neusgat afzonderlijk te meten. De verzamelde data bleken zo specifiek dat elke deelnemer op basis van hun ademhalingspatroon herkend kon worden, zelfs bij herhaalde metingen over een periode van twee jaar.
Variaties in activiteit geen belemmering
Deelnemers verrichtten uiteenlopende activiteiten: van sport tot ontspanning. Desondanks bleken hun ademhalingspatronen opmerkelijk consistent en onderscheidend. Dit suggereert dat de patronen niet primair bepaald worden door fysieke inspanning, maar mogelijk een afspiegeling vormen van interne fysiologische processen.
Ademhaling en psychosomatische indicatoren
Verbanden met mentale en lichamelijke kenmerken
Naast identificatie ontdekten de onderzoekers dat ademhalingskenmerken verband hielden met factoren zoals body mass index (BMI), het slaap-waakritme en scores op vragenlijsten voor angst en depressie. Zo hadden deelnemers met relatief hoge angstniveaus kortere inademingen en meer variatie in pauzes tussen ademhalingen tijdens de slaap.
Implicaties voor diagnostiek
Hoewel geen van de deelnemers voldeed aan klinische criteria voor psychische aandoeningen, wijzen de resultaten op het potentieel van ademmonitoring als aanvullende informatiebron bij psychologische en fysiologische beoordeling. Langdurige registratie zou een waardevol hulpmiddel kunnen zijn bij het volgen van bijvoorbeeld slaapstoornissen, stemmingswisselingen of chronische stress.
Mogelijkheden voor toepassing en behandeling
De adem als ingang voor therapie
Interessant is dat de onderzoekers de omgekeerde causale richting niet uitsluiten: mogelijk beïnvloedt het ademhalingspatroon de gemoedstoestand, en niet andersom. Dit opent het perspectief dat gerichte ademhalingstraining niet alleen symptoomverlichting biedt, maar ook onderliggende processen kan beïnvloeden.
Uitdagingen bij implementatie
Voor brede toepassing moet het huidige prototype aangepast worden. Het gebruik van buisjes onder de neus wordt vaak geassocieerd met ziekte, wat acceptatie kan hinderen. Daarnaast vangt het apparaat geen mondademhaling op en kan het tijdens het slapen verschuiven. Er wordt gewerkt aan een meer discrete en comfortabele versie voor alledaags gebruik.
