Congres Slaapstoornissen

In de dagelijkse praktijk worden zorgprofessionals regelmatig geconfronteerd met slaapproblemen en dat is niet zo gek. Twintig procent van de Nederlanders geeft aan slecht te slapen. Chronische slapeloosheid, slaapapneu en parasomnie zijn de meest voorkomende slaapstoornissen.

Soms komen patiënten zelf direct met een hulpvraag rondom hun slaapklacht, maar het komt vaak voor dat een andere, somatische of psychische klacht gepresenteerd wordt, waaraan een slaapprobleem ten grondslag ligt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan chronische vermoeidheid of hoofdpijn bij een onderliggende slapeloosheid of lusteloosheid en ongewild in slaap vallen bij slaapapneu.

Het is dan ook belangrijk dat de zorgprofessional tijdig signaleert of er slaapproblemen zijn en weet hoe deze behandeld kunnen worden.

In de nieuwe richtlijn voor de huisartsen (NHG richtlijn slaapproblemen) is er meer aandacht voor de niet-medicamenteuze behandeling van slaapproblemen en dit congres zal hier naadloos bij aansluiten.

De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Parasomnie
• Slaapfysiologie
• Slaapapneu en slapeloosheid
• Niet-medicamenteuze behandeling van slapeloosheid
• Slaapproblemen bij verschillende levensfases en in relatie met psychiatrie

Op deze manier besteden we in de volle breedte aandacht aan slaapproblematiek met name in de eerste lijn.

Zorgprofessionals leren verschillende slaapstoornissen beter te herkennen en krijgen praktische tools waarmee ze de patiënten met slaapproblemen in de praktijk kunnen behandelen, waarbij de nadruk ligt op optimale zorg met zo min mogelijk medicijnen.

Chronische insomnie en obstructief slaapapneu (OSA) zijn veel voorkomende slaapstoornissen.  Een combinatie van insomnie en OSA (COMISA) lijkt tegenstrijdig, maar er is grote overlap in symptomen. COMISA komt vaker voor dan op basis van de prevalentie van onderliggende aandoeningen zou worden verwacht. Er is sprake van wederzijdse negatieve beïnvloeding. Het stellen van de juiste diagnose, het bepalen van de interactie tussen de beide aandoeningen en de behandeling is een uitdaging voor de behandelaar en de patiënt.

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Kennis hebben van chronische insomnie en van obstructief slaapapneu: pathofysiologie, prevalentie, diagnose en behandeling
• Vanuit de kennis over de individuele slaapstoornissen begrip hebben van de mogelijke bi-directionele relatie tussen OSA en insomnie
• Kennis hebben van de diagnostiek en de behandelopties van COMISA

Slaap verandert als we ouder worden. Er is een toename van slaapstoornissen tijdens de overgang, vooral slaapapneu en slapeloosheid. Wat is de rol van hormonen en wat kun je zelf doen in deze levensfase om beter te slapen? De behandeling van eerste keus voor slapeloosheid is ook in deze levensfase kortdurende cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-i). We bespreken kort de basis elementen van CGT-i en de aanpassingen bij vrouwen in de overgang.

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie?

• Wat normale verandering van slaap gedurende de levensloop is
• Welke slaapstoornissen bij vrouwen in de overgang vaker voorkomen
• De basiselementen van cognitieve gedragstherapie voor insomnie (cgt-i) en welke elementen bij vrouwen in de overgang belangrijk zijn

Deze lezing gaat over het verband tussen slaapproblemen en psychiatrische stoornissen. Slaapstoornissen komen zeer veel voor bij mensen met psychische problemen. Slapeloosheid is het meest prevalent maar ook onder andere slaapapneu, parasomnia’s en een verschoven slaap-waakritme komen veel voor. Slaapproblemen veroorzaken niet alleen extra lijden, ze houden ook mede de psychische problematiek in stand. Kortom, alle reden om de slaap goed in kaart te brengen en slaapproblemen te behandelen.

Wat heeft u geleerd na deze lezing:

• Welke slaapstoornissen vaak voorkomen bij diverse psychiatrische problematiek
• Het verband tussen slaapproblemen en psychiatrische stoornissen
• Handvaten voor behandeling en verwijzing

Tijdens deze presentatie leert u hoe slaap bij ouderen kan veranderen, en welke leeftijdsgebonden factoren een rol spelen bij de hogere prevalentie van slaapstoornissen bij ouderen. Daarnaast bespreekt de presentatie mechanismen een aantal ouderdoms-specifieke slaapstoornissen, die aanknopingspunten voor behandeling bieden. Het is van belang slaapstoornissen te begrijpen en te herkennen, omdat met veelal niet-medicamenteuze behandeling veel winst te behalen valt, die bijdraagt aan gezond ouder worden. 

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie? 

• Invloed van veroudering op slaapregulatie 

• Het herkennen en begrijpen van ouderdoms-gerelateerde slaapstoornissen 

• Behandeling van slaapstoornissen bij deze doelgroep 

Van de geboorte tot en met de puberteit is de slaap volop in ontwikkeling. Ook is slaap heel divers op verschillende leeftijden, van peuters die alleen in aanwezigheid van ouders willen slapen tot pubers die tot diep in de nacht wakker zijn. In deze presentatie gaan we in op het verschil tussen niet willen en niet kunnen slapen op de kinder- en adolescente leeftijd, de invloed van co-morbiditeit zoals ADHD en autisme en hoe deze te behandelen zijn binnen het netwerk van professionals in de eerste lijn. 

Wat heeft men geleerd na het bijwonen van deze sessie? 

• De normale ontwikkeling van slaap bij kinderen en jongeren 

• Oorzaken van slaapproblemen bij kinderen jongeren 

• Mogelijkheden qua behandeling van slaapproblemen bij kinderen en jongeren binnen het netwerk van de eerste lijn